چکیده:
میر سید علی حسینی همدانی ملقب به علی ثانی از علما و عرفای برجستۀ ایران در سدۀ هشتم هجری به سبب شدت هجوم و قتل و غارت تیمور لنگ، با هفتصد تن از سادات و مریدانش که عارفان و هنرمندان و معماران و سنگ تراشان از همدان و سمنان شامل آنها بودند با مشکلات وسایل نقلیۀ آن روز، هجرت بیست و یکساله ای را به سوی شبه قاره آغاز کرد و سرانجام رهسپار کشمیر شد(1) و با رفیقان و همراهان خود در محلۀ علاء الدین پوره (سرینگر) اقامت کرد و در نواحی جامو و کشمیر و گلگیت و بلتستان، نفوذ خویش بگسترد. مردم از شخصیت وکرامات و کمالات او، بسیار متاثر و مشرف به اسلام شدند و از اثر مساعی او و روشهای مطلوبی که بکار می برد، هزارها هندو به اسلام گرویدند و هزارها مسلمان ظاهری به مقام مسلمان حقیقی ارتقا پیدا کردند و در نتیجه، تمدن و فرهنگ ایران و تصنیف و تالیف به زبان فارسی بخصوص در دورۀ حکومت سلطان اسکندر (796-826 هـ) رواج یافت و در زمان حکومت سلطان زین العابدین (827-878 هـ) این فروغ علم و ادب به اوج کمال رسید(2) و توسعۀ زبان فارسی و ترویج فرهنگ فضیلت خواهی انسانی، راه خود را پیش گرفت و در سرگذشت تاریخ موثر افتاد.
خلاصه ماشینی:
مردم از شخصیت وکرامات و کمالات او، بسیار متأثر و مشرف به اسلام شدند و از اثر مساعی او و روشهای مطلوبی که بکار می برد، هزارها هندو به اسلام گرویدند و هزارها مسلمان ظاهری به مقام مسلمان حقیقی ارتقا پیدا کردند و در نتیجه، تمدن و فرهنگ ایران و تصنیف و تألیف به زبان فارسی بخصوص در دورۀ حکومت سلطان اسکندر (796-826 هـ) رواج یافت و در زمان حکومت سلطان زین العابدین (827-878 هـ) این فروغ علم و ادب به اوج کمال رسید(2) و توسعۀ زبان فارسی و ترویج فرهنگ فضیلت خواهی انسانی، راه خود را پیش گرفت و در سرگذشت تاریخ مؤثر افتاد.
شیوۀ خدمات و تعليمات از بررسی و مطالعۀ احوال میر سید بر می آید که او برای تعلیمات اخلاقی و تدریس معارف اسلامی، زبان فارسی را برگزید و ضمن آموزش محصلان و تربیت مبلغان، به کار علمی، فنی و اجرایی نیز میپرداخت و در ترویج هنرها و صنایع مختلف ایرانی و کشمیری، از جمله در ترویج هنر شالبافی نقش مهمی ایفا میکرد به نحوی که از پرتو خدمات او، صنایع قالیبافی، منبت کاری، نقره کاری، ظروف سازی، مینیاتور و غیره در مناطق کشمیر رواج یافت و در صنعت کاغذسازی و صحافی و در کتابت نستعلیق و نسخ، پیشرفتهایی حاصل شد و صنایع کشمیر، شهرت و معروفیت جهانی پیدا کرد.