چکیده:
مقدمه:وضعیت اجتماعی- اقتصادی(SES) یکی از عوامل غیرقابل تغییری است که ممکن است بر بهره هوشی، رشد اجتماعی و شناختی اثر گذار باشد. بنابراین هدف مطالعه حاضر، بررسی و مقایسه میزان توجه، بهرهی هوشی و رشد اجتماعی دختران 8 تا 9 ساله شهرستان مرند در دو وضعیت اجتماعی-اقتصادی بالا و پایین می باشد.روش: در این مطالعه علی مقایسهای ، 123 دختر 8 و 9 ساله بر اساس اطلاعات حاصل از پرسشنامه وضعیت اجتماعی-اقتصادی در دو گروه با وضعیت اجتماعی-اقتصادی بالا و پایین (بالا n=60 پایین n= 63 ) و سنی 8 و 9 ساله قرار گرفتند. برای اندازه گیری میزان توجه از آزمون توجه بوناردل، بهرهی هوشی از آزمون ترسیم آدمک گودیناف و رشد اجتماعی از پرسشنامه اجتماعی واینلند استفاده شد. برای بررسی تفاوت در گروه ها از آزمون تحلیل واریانس دو طرفه استفاده شد (05/0 >p).یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که اثر اصلی وضعیت اجتماعی – اقتصادی و سنی در میزان توجه و بهرهی هوشی معنی دار است. ولی اثر تعاملی میزان توجه و بهرهی هوشی بین گروه های آزمایشی معنیدار نبود. با این حال، در رابطه با متغیر رشد اجتماعی نتایج نشان داد که اثر اصلی در گروه وضعیت اجتماعی – اقتصادی معنیدار بود. همچنین، اثر تعاملی بین گروه های آزمایشی در مورد متغیر رشد اجتماعی معنیدار بود. نتیجه گیری: براساس این یافتهها، به نظر میرسد وضعیت اجتماعی – اقتصادی بالا میتواند باعث افزایش میزان توجه، بهرهی هوشی و رشد اجتماعی دختران 8 تا 9 ساله شود.
Background and Objectives: Socio-Economic Status (SES) is one of the irreversible factors that
may effect on attention, IQ and social development. Therefore, the purpose of this study is to
compare the attention, IQ and social development of girls aged 8 to 9 in marand city in two high and
low socio-economic statuses.
Methods: In this semi experimental study, 123 girls 8 and 9 years old based on the data from the
socio-economic status questionnaire in two groups with high (n=60) and low (n =63) socio-economic
status. To measure attention, IQ and social development, Boonderle Attention Test, Goddance
Designer Test and Weinland Social Questionnaire was used. Data were analyzed using two-way
ANOVA(p<0.05).
Findings: The results of the research showed that the main effect of socioeconomic status on the
amount of attention and IQ is significant. Though, the interactive effect of the amount of attention
and IQ between experimental groups was not significant. However, in relation to the social
development variable, the results showed that the main effect was significant only in the
socioeconomic status group. In addition, the interactive effect between experimental groups on
social development variables was significant.
Conclusion: Based on these findings, the high socio-economic status may increase the attention,
IQ and social development of girls aged 8 to 9.
خلاصه ماشینی:
بررسي و شناسايي وضعيت اجتماعي - اقتصادي بر ميزان توجه ، بهره ي هوشي و رشد اجتماعي دختران ٨ تا ٩ ساله حمزه مرادي ١ نرگس زال نژاد٢ ١استاديار پرديس علامه اميني تبريز، دانشگاه فرهنگيان ، ايران ٢ کارشناسي ارشد،اداره آموزش و پرورش ناحيه ي ٣ تبريز *نويسنده مسئول :moradihamzeh@yahoo.
نتايج آزمون تحليل واريانس دو طرفه در مورد متغير هاي ميزان توجه و بهره ي هوشي به ترتيب نشان داد که اثر اصلي در هر دو گروه وضعيت اجتماعي – اقتصادي((٠/٠٨٨= η٢ ؛ ٠٠١ /٠= P؛ ١١٥=(١١١٩)F) و (٠/٢٨٣= η٢ ؛ ٠٠٠١ /٠= P؛ ٤٦٨٨=(١١١٩)F)) و سني ((٠/٠٣٧= η٢ ؛ ٠٣٤ /٠= P؛ ٤٦٢=(١١١٩)F) و (٠/١٧٨= η٢ ؛ ٠٠٠١ /٠= P؛ ٢٥٧٢=(١١١٩)F)) معني دار ميباشد.
بر اين اساس نتايج تحقيق حاضر در رابطه با تاثير وضعيت اجتماعي - اقتصادي بر ميزان توجه و بهره ي هوشي دختران ٨ تا ٩ ساله نشان داد که بين ميزان توجه و بهره ي هوشي آزمودني ها در گروه هاي مختلف ، تفاوت معني داري وجود دارد.
همچنين کامکار و همکاران در تحقيقي ديگر با عنوان بررسي وضعيت هوش و ارتباط آن با پيشرفت تحصيلي در دانش آموزان پايه پنجم ابتدايي شهر ياسوج نشان دادند که عواملي نظير تحصيلات و شغل والدين به عنوان بخش هاي مهمي از عوامل اجتماعي و اقتصادي رابطه معني داري با بهره هوشي کودکان داشت (کامکار و همکاران ، ١٣٨٠).
در مقابل با نتايج اين تحقيق ، مشکاني در مطالعه خود نشان داد که بين سطح تحصيلات والدين و وضعيت اقتصادي خانوار با بهره هوشي کودکان ارتباط معني داري وجود ندارد(مشکاني ، ١٣٧٧).