چکیده:
مهریه از جمله حقوق مالی است که به موجب عقد نکاح به مالکیت زن درآمده، به نحوی که حتی پس از فوت شوهر از ماترک وی قابل مطالبه میباشد. مهریه انواع و اقسامی دارد که بر اساس شرط استطاعت به مهریه عند الاستطاعه و عند المطالبه تقسیم میشود. طی سالهای اخیر، تاسیس مهر در داخل نظام اسلامی ایران به مشکلی دچار شده است که میرود با توجه به فقدان مانع و حد و سقف و گسترش و بزرگی بیشتر مانع ازدواج یا حداقل کاهش شدید ازدواج شود. در حالی که مهریه هدیهای است که میزان آن بستگی به توان فرد دارد. گاهی اتفاق میافتد که مردان در هنگام ازدواج، مهریههای سنگین و کلانی را قبول میکنند، در حالی که از عدم توانایی مالی خود مبنی بر پرداخت این مهریه، آگاهی دارند و این موضوع به معنای دادن وعده پرداخت هدیهای است که توانایی پرداخت آن وجود ندارد. در این مقاله قصد داریم به بررسی و شناخت انواع و اقسام مهریه با شناسایی حقوقی آثار و احکام خاص آنها بپردازیم. روش تحقیق از نوع تحلیلی-توصیفی است و ابزار گردآوری دادهها با استفاده از فیش برداری میباشد.
خلاصه ماشینی:
بخش اول: بررسی و شناخت حقوقی مهریه "قانون تعریفی از مهر ننموده است ولی از مواد مربوط به مهر معلوم می شود مهر عبارت از مالی است که زوج برای نکاح، به زوجه تملیک می نماید" 1 "طبق تعريف دايره المعارف اســلام، مهريه در شرع اسـلامي به معناي هديهاي است که داماد بايد هنگام عقد ازدواج، پرداخت آن را به عروس متعهد گردد" 2 "مهريه در اصطلاح عبارت از چيزي است (مال معين يا چيزي که جايگزين مال باشد) كه در زمان عقد نكاح از طرف مرد به زن داده ميشود يا مرد، متعهد به پرداخت آن ميشود.
در مورد مقدار مهر در فقه امامیه دو نظر وجود دارد: نظریه اول این است که مهریه از نظر کمی و زیادی محدودیتی ندارد و فقط از جهت کمی آن گفته اند که باید مالیت داشته باشد.
م نیز در مورد مهرالمثل چنین آمده است: " اگر در نکاح دائم مهر ذکر نشده یا عدم مهر شرط شده باشد نکاح صحیح است و طرفین می توانند بعد از عقد مهر را به تراضی معین کنند و اگر قبل از قراضی بر مهر معین بین آنها نزدیکی واقع شود مستحق مهرالمثل خواهد بود.
1 مهرالمتعه و وجوه افتراق و اشتراک آن با مهرالمثل هرگاه مقدار مهر هنگام عقد ذکر نشده باشد یا زوجین بر عدم آن توافق کرده باشند و شوهر بخواهد قبل از وقوع نزدیکی زن خود را طلاق دهد در این صورت زن استحقاق مهرالمتعه را خواهد داشت.