چکیده:
آمارهای برنامه عمران سازمان ملل متحد نشان میدهد که تا سال ۲۰۵۰ میلادی نزدیک به ۵۵ درصد نیازهای آبی بشر از منابع آبهای زیرسطحی و زیرزمینی استحصال میشود و اگر به همین صورت ادامه یابد» ۷۰ درصد کشورهای جهان به نوعی با تنش آبی روبرو میشوند. کشور ما نیز از ۱۳۰ میلیارد متر مکعب منابع آب زیرزمینی برخوردار بوده اما در ۲۰ سال گذشته منابع آب تجدیدشونده به ۱۱۰ میلیارد مترمکعب و در ۶ سال گذشته به کمتر از ۱۰۰ میلیارد متر مکعب کاهش یافته است. از این رو ضرورت دارد حکمرانی سرزمینی مطلوب در منابع طبیعی به طور عام و مقوله حیاتی آب به طور خاص صورت پذیرد. پژوهش حاضر از نوع مطالعات کمی» با رویکرد کاربردی, با استفاده از دادههای مرکز ۳1[ و با هدف تبیین وضعیت ذخایر راهبردی آبهای زیرزمینی در مقیاس ملی نگاشته شده است. آنالیز دادههای ماهوارهای در یک بازه زمانی ۱۰ ساله برای تمام استانهای کشور صورت پذیرفته است. همچنین محاسبات این پژوهش با دادههای لابراتوار پیشرانه جت ناسا کالیبره شده است. در این پژوهش ۶۲ شکل محاسباتی شامل: ۱) تراز ماهیانه آبهای زیرزمینی هر استان و ۲) مقایسه تراز آبهای زیرزمینی همان استان ترسیم شده و نتیجتا رتبهبندی استانهای ۳۱ گانه کشور از منظر وضعیت تراز آبهای زیرزمینی و درصد کاهش آنها مشخص گردیده است. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که استانهای بوشهرء تهران و اصفهان از مرز بحران عبور نموده و در وضعیت بیبازگشت قرار گرفتهاند. به عبارت دیگرء سرعت تغییرات و استحصال آبهای زیرزمینی در این سه استان» بیش از سایر مناطق کشور بوده است. درصد کاهش آبهای زیرزمینی سه استان مذکور به ترتیب: /۰-۱۰۸۱۱۵ /۰-۵۳۹۵۵ /۲۴۰۴۶- میباشد. همچنین نتایج محاسبات پژوهش در دوره ۱۰ ساله (۲۰۱۵-۲۰۰۵) حاکی از آن است که متوسط ذخایر راهبردی آبخوانهای کشور و به تبع. سطح سفرههای آب زیرزمینی در ۱۰۰ درصد استانهای کشورء با کاهش چشمگیر روبهرو بوده است