چکیده:
شرافت و آبروی انسان برای او ارزش و احترامی برابر با جان وی دارد. لازمه زندگی در اجتماع، حفظ آبرو است و انسانها برایشان و حیثیت معنوی خود احترام زیادی قایل هستند و حاضرند هر کاری انجام دهند تا آن را از تعرض مصون بدارند، بنابراین بشر تمام توان خود را برای حفظ آبرو به کار می-برد. به همین دلیل رفتارهایی که به آبرو و حیثیت شخص لطمه آورد را جرم دانسته و قابل مجازات می-داند. در گذشته وقتی حیثیت یک شخص زیر سوال میرفت از راههای مختلفی مثل دوئل یا انتقامگیری درصدد احیای آن برمیآمد؛ اما با پیشرفت فرهنگ و تمدن دولت وظیفه برخورد با این موضوع را بر عهده گرفت و دوران دادگستری خصوصی به پایان رسید. در حال حاضر در بیشتر نظامهای حقوقی جرمی به نام توهین و افترا پیشبینی شده است تا مردم از طریق اقامه دعوا تحت این عنوان از حیثیت خود دفاع کنند. آموزههای اسلامی به اخلاق در سطح عالی آن یعنی مکارم اخلاقی به ویژه اخلاق اجتماعی توجه داشته و حتی در فقه اجتماعی، آموزههای دستوری و احکام بسیاری را در قالب حقوقی و کیفری وضع و تشریع کرده است. از جمله موضوعات و مسایل اجتماعی، مسئله عرض و آبروی افراد است که مورد تاکید قرآن و اسلام قرار گرفته است، لذا اهمیت مسئله آبرو و راههای حفظ و صیانت از آن از دیدگاه آموزههای دینی از اهم مسائل در نظر گرفته شده است از طرفی در قانون مجازات اسلامی و در بخش تعزیرات این جرم و مجازات آن تعریف شده است.
این تحقیق با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با روش جمعآوری اطلاعات به صورت فیش برداری و کتابخانهای میباشد و و با توجه به اهمیت کارایی و حساسیت این موضوع، بررسی علمی علل و انگیزهها و کشف زمینههای آن، لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی مهدور العرض از منظر فقه امامیه حقوق کیفری ایران اسناد و کنوانسیونهای بینالمللی انجام گرفت.