چکیده:
دولت الکترونیک، ابتکار عمل جدیدی است که درصدد است تا زمینه دسترسی شهروندان به خدمات عمومی را از طریق رسانههای الکترونیک فراهم آورد و روابط دولت و شهروندان را بهگونهای جدید پایهریزی نماید. دولت الکترونیک باقدرت شگرفی که دارد، نقش عمدهای را در کاهش کاغذبازی، مهندسی مجدد، کاهش هزینههای دولت، افزایش انعطافپذیری ساختار دولت و امکان تطابق بهموقع با تغییرات،کاهش تخلفات و فساد اداری، افزایش مشارکت مردمی، افزایش شفافیت در بدنه دولت، کاهش تمرکززدایی، تقویت پایههای دموکراسی، اصلاح بوروکراسی اداری و دولتی، افزایش قدرت پاسخگویی دولت، افزایش کارایی و بهرهوری، کیفیت دسترسی به اطلاعات و دادهها، صرفهجویی در زمان و اثربخشی را ایفا مینماید. ازاینرو پژوهش حاضر در نظر دارد تا با واکاوی حوزه نظری پژوهشهای انجامشده در قلمرو دولت الکترونیک در ارتقای شاخصهای حکمرانی خوب، به فراتحلیل مطالعات انجامشده در این خصوص بپردازد. با توجه به اینکه حکمرانی خوب در جوامع مختلف می تواند معانی و نوع عوامل متفاوتی داشته باشد، ازاینرو سعی گردید که جمعبندی نظری در حوزه عوامل در تحلیلها صورت گیرد. جامعه آماری 52 مقاله در بازه زمانی 1390 تا 1402 است. گردآوری داده ها از مقالات بر اساس پروتکل پریسما بوده که با نظر متخصصین مورد انطباق قرار گرفته است. پس از مرور نظام مند مقالات، جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش فرا تحلیل و نرم افزار CMA2 استفاده شد. همچنین پس از تحلیل استنباطی دادهها با استفاده از روش رگرسیون خطی و رگرسیون چندمتغیره، ابتدا میزان ارتباط بین یکایک متغیرهای مستقل و سپس کلیه متغیرهای مستقل در ابعاد مختلف با متغیر وابسته یعنی حکمرانی خوب مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته های تحقیق نشان می دهد، در مطالعات صورت گرفته، از میان کل متغیرها، نخست متغیر پاسخگویی مؤثرترین متغیر بر حکمرانی خوب است و سپس به ترتیب متغیرهای شفافیت، نظارت بر دستگاه های دولتی، کارآمدی دستگاه های دولتی و دسترسی به خدمات دولتی بیشترین تأثیر را بر حکمرانی خوب دارد.
خلاصه ماشینی:
با اندکی تأمل در تعاریف ارائه شده، میتوان به این نتیجه رسید که کانون توجه اندیشمندان در تعریف دولت الکترونیک بر دو محور استوار شده است ؛ یکی استفاده دولت از فن آوری اطلاعات در راستای ارائه خدمات و اطلاعات بخش عمومی و دیگری کاهش شکاف میان مدیریت دولتی و شهروندان و افزایش سطح دسترسی شهروندان به خدمات.
حکمرانی خوب در ابتـدا رویکـرد اقتصـادی داشـت ؛ یعنـی هـدف از شکل گیری آن توسـعه اقتصـادی بود (حاجیلو و همکاران، ١٤٠٠)؛ سپس با توجه به این که دولت به عنوان یکی از عناصر حکمرانی خوب، در میان مجموعه عناصر آن، باید قوی و با کیفیت ظاهر شود، رویکرد سیاسی نیز پیدا کرد (آریابد و همکارنا، ١٣٩٩: ٢٩٣).
بخش محتوایی پژوهش نیز عوامل دولت الکترونیک که بیشترین تأثیر را بر ارتقای شاخص های حکمرانی خوب داشته اند را به تفضیل موردبررسی قرار داده است .
تحلیل رگرسیون خطی متغیرها قبل از اجرای رگرسیون چند متغیره، میزان ارتباط بین یکایک متغیرهای مستقل با متغیر وابسته یعنی حکمرانی خوب بررسی شده و از آماره دوربین - واتسون ١ برای سنجش مستقل بودن همبستگی باقیماندهها استفاده شده است .
تحلیل رگرسیون چندمتغیره در رگرسیون چند متغیره از روش گامبه گام برای ورود کلیه متغیرهای مستقل برای تبیین مطالعات دولت الکترونیک در ارتقای شاخص های حکمرانی خوب استفاده شده است .
٩٩ است که نشان میدهد باقیماندهها با هم همبستگی ندارند؛ بر این اساس، متغیرهایی که وارد مدل شدهاند، تأثیر معنیداری در تبیین مطالعات دولت الکترونیک در ارتقای شاخص های حکمرانی خوب دارند و تأثیرات متغیرهای دیگر تقریباً ثابت است .