چکیده:
بیان مسئله: یکی از رسانههای پرسابقه که مفاخر، نمادها، مناسک و مکنونات ملل را بهنمایش میگذارد، تمبرهای پستی است که علاوهبر اعتبار، نشاندهندۀ دغدغۀ فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی ملتها نیز هست. یکی از این دغدغهها ابَربحرانهای اقلیمی است که سرتاسر جهان را فراگرفته و برمبنای گزارشهای علمی و پژوهشی، ادامۀ زندگی بسیاری از گونههای جانوری به نقطۀ غیرقابل بازگشت رسیده است. از دهههای متوالی ، بسیاری از کشورها و سازمانهای بینالمللی بهموازات تلاشهای علمی و عملی، از ظرفیتهای کارآمدِ حوزۀ هنر، جهت حساسیتبخشی در سطح ملی و جهانی بهره بردهاند. یکی از این ظرفیتها، انتشار تمبرهای پستی است. این پژوهش بهمقایسۀ تطبیقی تمبرهای پستی گونههای جانوری انتشاریافته در ایران و جهان پرداخته و در نهایت به این سؤال پاسخ خواهد داد که بازخورد موضوع جانوران در حال انقراض در تمبرهای پستی ایران در مقایسه با دیگر کشورهای جهان چگونه بوده است؟هدف: پژوهش حاضر با مطالعۀ موردیِ انتشار «تمبرپستی» حوزۀ زیست جانوری در خطر انقراض ایران، بر کار ویژۀ «هنرهای تجسمی» در راستای ایفایِ تعهدات ذاتی و آگاهیبخش در مقیاس داخلی و جهانی، تأکید میکند.روش پژوهش: این پژوهش کیفی است که به شیوه توصیفی-تحلیلی «تمبرهای پستی» ۵۱ کشور جهان را با تمرکز بر هشت گونۀ جانوریِ در خطر انقراض که در فهرست مشترک سازمان حفاظت محیط زیست ایران و IUCN قرار دارد، با استفاده از منابع کتابخانه ای و دادههای پایگاههای اطلاعرسانی، در چارچوب جداول ۸گانۀ تصویری، بررسی نموده است.یافتهها: در پژوهش حاضر، مشخص گردید که ایران با وجود برخورداری از پیشینۀ کهن در حوزۀ هنرهای تصویری و ازجمله پیشگامی در انتشار تمبرهای پستی، در استفادۀ هوشمندانه از این ظرفیت هنری و فرهنگی در راستای اثرگذاری بر مردم و حاکمیت، برای حفاظت اثربخش از گونههای طبیعی، از بُعد کمی و نیز دامنۀ انتشار تمبرهای پستیِ گونههای جانوری، جایگاه شایستهای ندارد.
Problem Definition: One of the long-standing media that displays the pride, symbols, and rituals of nations is postage stamps, which, in addition to prestige, also show the cultural, economic, and social concerns of nations. One of these concerns is the climate crisis that has surrounded the whole world and based on scientific and research reports, the continuation of life of many animal species has reached the point of no return. Therefore, for decades, many countries and international organizations, along with scientific and practical efforts, have benefited from the efficient capacities of the art field to raise awareness at the national and global levels. One of these capacities is the publication of postage stamps. This research compares the postage stamps of animal species issued in Iran and the world, and finally, it will answer the following question: “How was the feedback on the issue of endangered animals in the postage stamps of Iran compared to other countries in the world?”
Objective: The present research, with a case study of the publication of «postage stamps» for Iran's endangered animals, emphasizes the special work of «visual arts» to fulfill its intrinsic and awareness-raising obligations on a national and global scale, and provides the necessary knowledge to the audience and agents of this field.
Research Method: This research is qualitative, and using a descriptive-analytical method, it examines «postage stamps» of 51 countries in the world, focusing on eight species of endangered animals that are on the common list of Iran's Environmental Protection Organization and IUCN. This study is conducted using library resources and information databases in the framework of 8 visual tables.
Results: It was found that despite having an ancient history in visual arts, including being a pioneer in the publication of postage stamps, Iran does not have a proper place in the intelligent use of this artistic and cultural capacity to influence the people and the government, for the effective protection of natural species, from the quantitative dimension as well as the scope of publication of postage stamps of animal species.
خلاصه ماشینی:
روش پژوهش : این پژوهش کیفی است که به شیوه توصیفی-تحلیلی «تمبرهای پستی » ٥١ کشور جهان را با تمرکز بر هشت گونۀ جانوری در خطر انقراض که در فهرست مشترک سازمان حفاظت محیط زیست ایران و IUCN قرار دارد، با استفاده از منابع کتابخانه ای و داده های پایگاه های اطلاع رسانی، در چارچوب جداول ٨گانۀ تصویری، بررسی نموده است .
این پژوهش ، ضمن اشاره به منابع علمی در خصوص گسترش روزافزون پدیدة انقراض جانوری در ایران و جهان و نقش محوری انسان در تشدید آن ، بر کارکرد مؤثر هنر در راستای انجام تعهدات اجتماعی و آگاهی بخش ، تأکید ورزیده و ضمن تبین جایگاه «تمبرپستی » در راستای هم افزایی جلب مشارکت در حفظ محیط زیست و حیات وحش به این پرسش پاسخ می دهد که جایگاه ایران در حوزه انتشار تمبرهای پستی موضوع تحقیق به نسبت دیگر کشورها چگونه است ؟ روش پژوهش پژوهش حاضر، کیفی است و ارائه آن به شیوه توصیفی-تحلیلی است که براساس اسناد و منابع کتابخانه ای به رصد منابعِ میان رشته ای مشترک حوزة زیست شناختی و هنر (گرایش هنرهای تجسمی) با موضوعِ خطر انقراض گونه های جانوری انجام شده است .
در این فرایند با شناسایی و انتخاب هشت گونۀ جانوری در خطر انقراض ایران چون ، شیر، یوزپلنگ ایرانی، پلنگ ایرانی ، لاکپشت پوزه عقابی، گورخر ایرانی، خرس قهوه ای، گربه پالاس و گوزن زرد که فهرست آن ها از سوی سازمان حفاظت محیط زیست ایران و IUCN١ اعلام شده به تبین موضوع پرداخته میشود.