چکیده:
در تاریخ سینما اقتباس همواره از مهمترین محرکها بوده است و بخش اعظمی از آثار فاخر سینمایی در زمره آثار اقتباسی قرار میگیرند. رمان عقاید یک دلقک اثر شاخص هانریش بل در سالهای اخیر یکی از پر مخاطبترین کتب در ایران بوده است و احتمالا همین محبوبیت و اشتیاق در کنار قابلیتهای نمایشی بالای آن داریوش مهرجویی را مجاب نمود تا اقتباسی آزاد از آن داشته باشد و اساس فیلم سنتوری (1385) را بر پایه آن قرار دهد. مهرجویی ضمن وفاداری به بخش عمدهای از مضمون این رمان، با ساخت پیرنگ جدید و پرورش شخصیتپردازی توانست فیلمی ماندگار از خود بر جای بگذارد. هر دو اثر به خوبی نگاه انتقادی خود را به برخی مسائل چون اعتقادات، خانواده، و جامعه ثبت کردهاند و آن را در بستر داستانی ارائه نمودهاند. از آنجایی که فیلم سنتوری یک اثر اقتباسی آزاد است، مهرجویی با تغییر برخی رویدادهای اصلی در داستان و برخی عناصر اصلی در روند قصه و روایتپردازی توانسته است تا اثری مستقل و با امضای شخصی خود خلق کند. در این مطالعه تطبیقی، که با روش توصیفی-تحلیلی از منظر نظریه اقتباس لیندا هاچن صورت پذیرفته است، به تحلیل و بررسی روند اقتباس از رمان به فیلم میپردازیم و تفاوتها و شباهتهای میان رمان و فیلم را مورد کند و کاو قرار میدهیم تا پلی میان این دو اثر ماندگار برای درک بهتر ساختار و معناهایشان داشته باشیم.
In the history of cinema, adaptation has always been one of the most important impetuses, and most of the sumptuous cinematic works are among the adapted works. In recent years, the novel The Clown by Heinrich Boll has been one of the most popular books in Iran, and probably this popularity and interest, along with its high dramatic potentials, persuaded Dariush Mehrjuie to make a free adaptation of it to form the basis of Santouri (2007). Mehrjui, while remaining faithful to the major part of the story theme in the novel, was able to leave an everlasting film by creating a new plot and developing characterization. In fact, both works have well recorded their critical view on some issues such as religion, family, and society and presented it in the context of stories. Since the film Santouri is a free adaptation, Mehrjui has been able to create an independent work from his personal point of view by changing some main events in the story and some main elements in the narration process. In this comparative study, that was carried out with the descriptive-analytical method based on the Linda Hutcheon's adaptation theory, we will analyze and examine the process of adaptation from novel to film and explore the differences and similarities between the novel and the film in order to build a bridge between these two abiding works to better understand their structures and meanings.
خلاصه ماشینی:
مطالعۀ تطبیقی فیلم سنتوری و رمان عقاید یک دلقک از منظر نظریۀ اقتباس لیندا هاچن علی زارع 1 گروه ادبیات نمایشی دانشکده هنر دانشگاه تربیت مدرس تهران اسماعیل نجار 2 گروه ادبیات نمایشی دانشکده هنر دانشگاه تربیت مدرس چکیده در تاریخ سینما اقتباس همواره از مهمترین محرکها بوده است و بخش اعظمی از آثار فاخر سینمایی در زمرۀ آثار اقتباسی قرار میگیرند.
رمان عقاید یک دلقک اثر شاخص هانریش بل در سالهای اخیر یکی از پرمخاطبترین کتب در ایران بوده است و احتمالاً همین محبوبیت و اشتیاق در کنار قابلیتهای نمایشی بالای آن، داریوش مهرجویی را مجاب نمود تا اقتباسی آزاد از آن داشته باشد و اساس فیلم سنتوری (1385) را بر پایۀ آن قرار دهد.
از آنجایی که فیلم سنتوری یک اثر اقتباسی آزاد است، مهرجویی با تغییر برخی رویدادهای اصلی در داستان و برخی عناصر اصلی در روند قصه و روایتپردازی، توانسته است اثری مستقل و با امضای شخصی خود خلق کند.
فیلم سنتوری نیز اقتباسی آزاد از رمان عقاید یک دلقک از هانریش بل است که در این مطالعۀ توصیفی–تحلیلی سعی میکنیم آنها را مورد کندوکاو قرار دهیم و به نحوۀ اقتباس آن توسط مهرجویی پی ببریم.
فیلم سنتوری یک اقتباس آزاد از رمان هانریش بل است و در تم و برخی موارد وفاداری خود را به متن میرساند و حتی همانطور که در بالا ذکر شد در بسیاری از موارد وجه اشتراکاتی میان دو اثر دیده میشود.