چکیده:
یکی از خلاهای جدی در عرصه سیاست خارجی کشور این است که به موضوع دیپلماسی اقتصادی آن چنان که انتظار می رود، توجه نشده است، اما کره جنوبی در این راستا گام های متعددی برداشته است. سیاست خارجی در دولت کره جنوبی تا اندازه ای اهمیت دارد که سیاست مداران این کشور نهاد هدایتگر دولت توسعه گرا را سیاست خارجی می دانند و معتقدند پیوندی ناگسستنی میان توسعه و سیاست خارجی شکل گرفته است. دولت کره جنوبی به عنوان الگوی کشور توسعه خواه ضمن ترک مخاصمه و تنش در سیاست خارجی که مستلزم صرف هزینه های زیاد است، توان دیپلماتیک خود را در راستای جذب منابع مالی و علمی دیگر کشورها به کار گرفته است. ازجمله مهم ترین اقدامات کره جنوبی در عرصه دیپلماسی اقتصادی، استقلال نهادهای برنامه ریزی اقتصادی از گروه های ذی نفع رانت جو، تمرکز هوشمندانه در انتخاب صنایع برای جذب سرمایه خارجی، بازاریابی برای صادرات کالاهای فرهنگی، نهادسازی استراتژیک برای مدیریت شهرت بین المللی، ارتباطات موثر جهانی و همکاری های گسترده بین المللی و افزایش بودجه تحقیق و توسعه در طراحی، تولید و کیفیت محصولات بوده است. دلالت هایی از تجربه کره جنوبی در به کارگیری دیپلماسی اقتصادی فعال برای ایران را می توان در تدوین سند دیپلماسی اقتصادی، استقلال سازمان ها و نهادهای برنامه ریزی و هماهنگ کننده، استفاده از مولفه های فرهنگی در سیاست خارجی، بازنگری در نحوه بازاریابی محصولات صادراتی و برندسازی منطقه ای و بین المللی بیان کرد.
خلاصه ماشینی:
ازجمله مهمترین اقدامات کرهجنوبی در عرصه دیپلماسی اقتصادی، استقلال نهادهای برنامهریزی اقتصادی از گروههای ذینفع رانتجو، تمرکز هوشمندانه در انتخاب صنایع برای جذب سرمایه خارجی، بازاریابی برای صادرات کالاهای فرهنگی، نهادسازی استراتژیک برای مدیریت شهرت بینالمللی، ارتباطات مؤثر جهانی و همکاریهای گسترده بینالمللی و افزایش بودجه تحقیق و توسعه در طراحی، تولید و کیفیت محصولات بوده است.
دلالتهایی از تجربه کرهجنوبی در بهکارگیری دیپلماسی اقتصادی فعال برای ایران را میتوان در تدوین سند دیپلماسی اقتصادی، استقلال سازمانها و نهادهای برنامهریزی و هماهنگکننده، استفاده از مؤلفههای فرهنگی در سیاست خارجی، بازنگری در نحوه بازاریابی محصولات صادراتی و برندسازی منطقهای و بینالمللی بیان کرد.
امروزه دیپلماسی بهعنوان کارآمدترین و اصلیترین ابزار ارتقای نفوذ و تصویرسازی مثبت کشورها شناخته شده است و دولتها برای افزایش این حوزه از قدرت خود، الگویی از سیاست خارجی را طراحی، پیادهسازی و ارزیابی کردهاند که توان اثرگذاری بر ترجیحات مردمی و دولتی دیگر کشورها را داشته باشد.
ازآنجاکه از دیپلماسی اقتصادی بهعنوان فن ارتباط بین حوزه سیاست خارجی و داخلی اقتصاد یاد میشود و از سوی دیگر، با توجه به وجود کثرت منافع بازیگران درگیر دیپلماسی شامل دولتها، نهادهای غیردولتی، شرکتهای ملی یا فراملی و سازمانهای بینالمللی، میتوان گفت که طیف وسیعی از مؤلفهها بر دیپلماسی اقتصادی اثرگذار است که مهمترین آنها عبارت از 1ـ نفوذ روابط سیاسی بر تعاملات اقتصادی یا تأثیرگذاری آن بر تجارت بینالملل، 2ـ همکاریهای دو یا چندجانبه میان کشورها و سازمانها، 3ـ بازاریابی و جستوجوی فرصتهای تجاری برای سرمایهگذاری، 4ـ تجارت خارجی و بینالمللی کردن بنگاههای اقتصادی و 5ـ همکاری بسیار نزدیک بخش خصوصی و دستگاههای مرتبط با دیپلماسی اقتصادی ازجمله وزارت امور خارجه است.