چکیده:
سود جمعیتی اول، دوره ای از رشد اقتصادی است که هر کشور به دلیل اینکه بخش بزرگی از جمعیتش در سن کار است، تجربه می کند. این تغییر در ساختار سنی باعث ایجاد حجم زیادی از نیروی کار و درنتیجه، منجر به افزایش تولید و رشد اقتصادی می شود. لازمه تبدیل سود جمعیتی اول به سود اقتصادی، اتخاذ تدابیر و سیاست های لازم در حوزه های مختلف اقتصادی و اجتماعی است. ایران از سال 1385، وارد دوران پنجره جمعیتی شده است که می تواند با سود جمعیتی حاصل از آن به رشد اقتصادی دست یابد. در این گزارش، سیاست های اعمال شده کشورهای کره جنوبی، چین، برزیل و اندونزی در تبدیل سود جمعیتی اول به سود اقتصادی بررسی و با توجه به تجربیات این کشورها، پیشنهاداتی برای سیاست گذاری جمعیتی در راستای اتخاذ سیاست های لازم درباره ایران ارایه شده است. گسترش فرصت های اشتغال و فضای کسب و کار خصوصا کسب و کارهای دانش بنیان، توجه به کیفیت آموزش عالی و حمایت از پیشرفت های علمی و فناوری، توانمند سازی زنان و عدالت جنسیتی در فضای اشتغال و کسب و کار، گسترش امنیت اقتصادی در راستای افزایش پس انداز و سرمایه گذاری، توجه به توسعه موزون و ایجاد فضای اشتغال در مناطق مختلف کشور برخی از سیاست های پیشنهادی برای تبدیل سود جمعیتی اول به سود اقتصادی در ایران است.
خلاصه ماشینی:
گسترش فرصتهای اشتغال و فضای کسبوکار خصوصاً کسبوکارهای دانشبنیان، توجه به کیفیت آموزش عالی و حمایت از پیشرفتهای علمی و فناوری، توانمندسازی زنان و عدالت جنسیتی در فضای اشتغال و کسبوکار، گسترش امنیت اقتصادی در راستای افزایش پسانداز و سرمایهگذاری، توجه به توسعه موزون و ایجاد فضای اشتغال در مناطق مختلف کشور برخی از سیاستهای پیشنهادی برای تبدیل سود جمعیتی اول به سود اقتصادی در ایران است.
هرم سنی ایران که در نمودار شماره 1 نشان داده شده است، حاکی است که بیشترین جمعیت کشور در حال حاضر در سنین نیروی کار (64ـ15 سال) قرار دارند.
در بسیاری از کشورهای توسعهیافته ازجمله کشورهای اروپای غربی، میزان جمعیت در سن کار، در سال 2012 به اوج خود رسید و سپس به دلیل افزایش سهم سالمندان از جمعیت، دوباره شروع به کاهش کرد (Ahmed, Vargas, Quillin, & Schellekens, 2016)، اما در حال حاضر بسیاری از کشورهای درحالتوسعه ازجمله کشورهای آسیایی و کشورهای آمریکای لاتین در مرحله پنجره جمعیتی و سود جمعیتی اول قرار دارند.
تجربه کشورهای موفق نشان میدهد که آنها سیاستهای مناسب اقتصادی و اجتماعی را در دوران سود جمعیتی اول خود اتخاذ و اجرا کردند که منجر به افزایش تولید ناخالص داخلی و درنهایت، رشد اقتصادیشان شده است.
این اقدامات با افزایش سلامت جمعیت در سن کار، سنین فعالیت و اشتغال مفید آنها را نیز افزایش میدهد و درنتیجه، زمان استفاده کشور از دوران سود جمعیتی اول برای رسیدن به سود اقتصادی را بیشتر میکند.