چکیده:
امکان تحقق یک پدیده به دو وجود که در اصطلاح اعاده معدوم نامیده میشود، از مباحث مهم و جنجال برانگیز کلام، فلسفه و عرفان اسلامی است. متکلمان درباره معاد جسمانی و فیلسوفان در مسیر بیان احکام وجود و عارفان در ارتباط با ظهور و تجلی الهی به بحث از آن پرداختهاند.
خلاصه ماشینی:
"نقش مسئله اعاده معدوم در منازعات فرق اسلامی پیرامون آموزه معاد جسمانی علی معموری 1 ( چکیده واژههای کلیدی: تاریخچه این بحث را متکلمان برای اولین بار مطرح کردهاند و در قدیمیترین کتاب اعتقادی شیعه نیز فصلی به آن اختصاص داده شده است.
بنابراین فلاسفه و عرفا که طریان عدم را در صفحه وجود جائز نمیشمرند، نیازی به انکار اعاده معدوم ندارند(صدرا ـ اسفار، 1/356؛ قیصری، 20؛ آقا علی نوری، 1/354؛ سهروردیـمشارع، 496؛ سهروردیـحکمة الاشراق، 222؛ قمی، 115؛ سبزواریـاسفار، 1/354؛ صدراـشواهد، 281؛ آشتیانیـ شرح زاد، 17 و 18؛ آشتیانیـشرح منظومه، 275ـ277؛ مطهریـ مبسوط، 2/282؛ مطهریـ رئالیسم، 3/55، 4/27 و 58؛ طباطباییـ رئالیسم 3/63).
برخی دیگر نیز هویت و تشخص انسان را به جسم و بدن او دانستهاند؛ لذا معاد را فقط جسمانی پنداشتهاند(طوسیـ محصل، 395؛ فخرـ مباحث، 2/447؛ صدراـ اسفار، 9/156؛ هموـ مفتاح الغیب، 973؛ هموـ شواهد، 269؛ سبزواریـ منظومه، 304؛ آشتیانیـ شرح منظومه، 279ـ281) بر این اساس آنها موت را انعدام پنداشته و معاد جسمانی را از طریق اعاده معدوم یا جمع اجزا تصحیح کردهاند.
آنچه در امتناع آن بحث میشود نوع اول از اعاده و نوع اول از اعدام است(آمدی، 386؛ فخرـ محصل، 378؛ حلیـ شرح یاقوت، 191؛ ابن داود، 84؛ فخرـ مباحث، 2/447؛ هیدجی، 192؛ لاهیجیـ شوارق، 137؛ ربانی، 1/168؛ حسن زادهـ اسفار، 1/575؛ مطهریـ مبسوط، 334ـ260؛ سبزواریـ منظومه، 341؛ جوادی، 98).
ملاصدرا برای اولین بار این دو بحث را یکجا مطرح نموده و علامه عنوان فصل را نیز از امتناع اعاده معدوم به «لاتکرار فی الوجود» تغییر داده و در نتیجه چهره فلسفی بحث را بهتر حفظ کرده است(نهایة، 223؛ جوادی، 46)."