چکیده:
طی سالهای اخیر، صنعت زیست فنآوری از سوی دیدگاههای اخلاقی مورد حمله قرار گرفته است، که بیشترین دلیل آن اعطای حقوق مالکیت فکری به نتایج و فرآوردههای این صنعت و عدم دسترسی کشورهای در حال توسعه به این محصولات میباشد. اگرچه این صنایع تلاش کردهاند تا با استدلالهای اقتصادی و قانونی، خود را توجیه نمایند، اما نتیجه آن ایجاد یک شکاف ارتباطی بین صنایع مذکور و کشورهای کم درآمد شده است. این مقاله سعی میکند که استدلال هایی را در جنبههای مختلف ارایه و ارزیابی نموده و راهحلهای ممکن برای شرایط موجود را پیشنهاد دهد. همچنین تلاش می شود که مسئولیت اخلاقی صنایع زیست فنآوری را در تولید محصولات و فراهم کردن امکان دسترسی به آنها را تعیین نماید، در حالیکه مسئولیت افراد، دولتها و شرکتهای خصوصی را نیز یادآور میشود. در آخر نتیجهگیری میشود که با تدوین کدهای بینالمللی، میتوان در راه خود تنظیمی این صنایع گام مثبتی برداشت.
خلاصه ماشینی:
"حقوق مالکیت فکری و دسترسی به نتایج زیست فنآوری در کشورهای در حال توسعه منصوره صنیعی* کارشناس ارشد اخلاق زیستی، کارشناس ارشد آموزش پرستاری، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی چکیده کلید واژهها: سرآغاز زیست فنآوری ((Biotechnology بعنوان یکی از زمینه های علمی پویا و به تعبیری انقلاب علم درعصر حاضرمطرح میباشد، که بر عملکرد بخشهای مختلف حیات بشری، از قبیل صنعت دارو، غذا، کشاورزی، شیمیایی، انرژی و البته محیط زیست تاثیر گستردهای دارد.
اما همین ویژهگیها سبب نگرانی مجامع بین المللی نه تنها در خصوص روند پیشرفت این نوع فنآوری، بلکه در رابطه با حقوق مالکیت فکری (Intellectual Property Rights) بر محصولات و فرایندهای زیست فنآوری و البته موضوع دسترسی کشورهای در حال توسعه وکم درآمد به این محصولات شده است.
با توجه به نکات ذکر شده، بنظر می رسد که اینها بیشتر بر توسعه تحقیقات و تولید فرآورده های زیست فنآوری تمرکز دارند تا توزیع جهانی آن در واقع سعی بر این است که به گونهای انتقادات اخلاقی بر ارتباط مالکیت فکری با بحث دسترسی کشورهای کمدرآمد به نتایج این پژوهشها را توجیه نمایند.
در این زمینه برخی اظهار میدارند، وقتی که آزمایشات زیست فنآوری برای ساخت دارو، تکنیکهای ژن درمانی و یا تستهای ژنتیکی در یک منطقه از جهان انجام میشود (بیشتر در کشورهای در حال توسعه و کم توسعه یافته)، بدون توجه به اثرات آینده آن؛ در حالیکه نتایج آن تحت نظام مالکیت فکری مناظق سرمایهگذار قرار میگیرد، در واقع این تهاجمی به حق سالم زیستن افراد است و نقض اصل آسیب نرساندن به دیگران(Non-maleficence) (21).
Patents and access to drugs in developing countries: an ethical analysis."