چکیده:
این مقاله به بررسی سه مسئله فقهی پرداخته است: »شهادت کودک«، »شهادت شاهد فرع پس از انکار شاهد اصلی«، »شهادت زنان بر شهادت«. در مسئله اول پس از نقل آراء فقها و بررسی روایات به این نتیجه رسیده که شهادت کودکان در قتل میان خودشان به شرط متفرق نشدن از صحنه حادثه و عدم مراجعت به خانواده هایشان پذیرفته میشود و فقط سخن اول آنان معتبر است. در مسئله دوم پس از تقسیم آن به چهار حالت و نقل اختلاف آراء فقها و بررسی روایات، حکم هر حالت را بیان میکند. مسئله سوم نیز اختلافی است، نویسنده پس از نقل اختلاف آراء فقها به این نتیجه رسید که شهادت زنان بر شهادت جز در مواردی که نص در عدم قبول آن وجه داشته باشد، پذیرفته میشود.
خلاصه ماشینی:
کلید واژگان: شهادت، شهادت کودک، شاهد اصل، شاهد فرع، شهادت زنان مسئله اول: آیا شهادت کودک در قتل پذیرفته میشود؟ مسئله دوم: اگر شاهد فرع، بر اساس شهادت شاهد اصل، شهادت دهد و شاهد اصل، منکر شود، آیا انکار وی پذیرفته است؟ مسئله سوم: در مواردی که شهادت زنان پذیرفته میشود، آیا شهادت آنان بر شهادت نیز پذیرفته است؟ اینک به پاسخ هرکدام از این سؤالات میپردازیم: ابتدا آرای فقها را درباب شهادت کودک در قتل میآوریم: شیخ طوسی در نهایه میگوید: شهادت کودکانی که به ده سالگی رسیدهاند تا زمان بلوغ، در شجاج )جراحت سر و صورت( و قصاص پذیرفته است و تنها سخن اول آنان پذیرفته میشود و پس از آن سخن دیگری از آنان پذیرفته نیست.
(173) ابن ادریس در سرائر میگوید: شهادت پسر بچه و نه دختر بچه، هرگاه به ده سالگی و بالاتر برسد، تنها در شجاج و قصاص پذیرفته است و سخن اول آنان قبول میشود و پس از آن سخن دیگری از آنان پذیرفته نیست و شهادت آنها در غیر دو مورد یاد شده در دیگر احکام قبول نمیشود.
در بسیاری از روایات نیز شاهد مقید به وصف مرد بودن است، از جمله : - »محمد بن مسلم، قال: سألت أبا جعفر)ع( عن الرجل یحضر حساب الرجلین فیطلبان منه الشهادة علی ما سمع منهما، قال: ذلک إلیه إن شاء شهد و إن شاء لم یشهد، فإن شهد شهد بحق قد سمعه و إن لمیشهد فلاشیء علیه لأنهمالم یشهداه؛(196) محمد بن مسلم میگوید: از امام باقر در مورد مردی پرسیدم که در حساب رسی میان دو نفر حاضر است و آنها از او درخواست شهادت میکنند بر آنچه او از آنها شنیده است.