خلاصه ماشینی:
"داستان داستاننویسی(3) آثار رشید یاسمی،سعید نفیسی و ایرج افشار حسن میرعابدینی الف-در شماره پیش(شماره 44)گفتیم که ادوارد براون نخستین محققی بود که اهمیت تحقیق دربارهء ادبیات معاصر را گوشزد کرد؛غلامرضا رشید یاسمی(1275،کرمانشاه-1330،تهران)، مترجم جلد چهارم تاریخ ادبیات ایران براون نیز نخستین کسی بود که کتابی با عنوان ادبیات معاصر(1316)برای تکمیل کار براون نوشت.
نفیسی تغییرات زبان فارسی را دوره به دوره پی میگیرد و مهمترین ویژگی و آثار گزیدهء هر دوره را برمیشمارد؛و چون به قرن سیزدهم هجری میرسد از تاثیر روابط دائمی میان ایران و اروپا،رواج زبانهای اروپایی و تقلید از ادبیات اروپا،در سادگی و روانی نثر سخن میگوید.
او پس از شرحی کتابشناختی از آثار سرهنویسان،متذکر میشود:«این تعصب در جعل تاریخ نیز راه یافته و کسی که بیش از همه گرفتار عواقب زشت آن شده میرزا عبد الحسین سیرجانی معروف به میرزا آقا خان کرمانیست که از شدت تعصب و ایراندوستی که همیشه در نهاد او زبانه زن و شراره افکن بوده است در کتابهای خود و مخصوصا در آیینهء اسکندری برای مبالغه در عظمت ایران پیش از اسلام توجیهات ناروا و نادرست کرده است«ص 29)در این اثنا گروهی به فکر اصلاح خط افتادند و گروهی به اختراع خطی تازه اندیشیدند.
از ترجمه حاجیبابای اصفهانی نیز به عنوان کتابی تأثیرگذار یاد میکند و بهترین ترجمهء آن را کار میرزا اسماعیل طهرانی(حیرت) میداند(؟)[«پژوهشهای محمد علی جمالزاده و مجتبی مینوی به این کشف انجامید که حاجی بابای اصفهانی و ژیل بلاس،دو شاهکار ترجمه در زبان فارسی و از نمونههای درخشان تحول در نثر فارسی معاصر،نمیتوانسته به قلم کسی جز میرزا حبیب باشد..."