چکیده:
1-با نگاهی ژرف نگر می توان گفت: فقه شامل مجموعه بایدها و نبایدهای دینی است والبته سعه وضیق این بایدها و نبایدها منوط به آن است که حوزه حکمرانی دین را تا چه میزان بدانیم؟ و اینکه آیا برای آن شان و رسالت اجتماعی قائلیم یا نه؟ و چون در چنین شان و جایگاهی برای دین تردید نداریم، ناگزیر گستره فقه، کلیه نظامات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و حقوقی را شامل می شود. 2-با توجه به ادعای پیشگفته، فقیه در برخی حوزه ها با چالش جدی تری روبروست؛ حوزه هایی نظیر الف) پیشامدها و پدیده های نوظهور فقهی (مسائل مستحدثه) ب)بازخوانی مسائل قدیمی و مطرح در فقه سنتی بارویکرد و بازاندیشی نو در منابع فقهی؛ و در چنین ساحتهایی همواره میان فقیهان در چگونگی طرح این مسائل و نحوه برخورد با آن و کیفیت پاسخ یابی در برابر آن، نزاع های بیشماری را سراغ داریم. و البته اعتراف می کنیم که هنر فقیه گره گشایی از این معضلات در چارچوب ادله و مطابق موازین شرع خواهد بود. 3-و مقاله حاضر«طرحی است از یک فتوا و نقدی فقیهانه بر آن» و نیز بازتابی است از اندیشه های دو فقیه و نشانگر دغدغه های متفاوت ایشان. اصل فتوا، نظر حضرت آیت الله شیخ یوسف صانعی مدظله العالی است درپاسخ به استفتایی در موضوع،«استثنا از اصل قصاص در قتل ولد توسط والد» و نقد فتوا، پاسخی است مستدل از سوی حضرت آیت الله سید علی حسینی اشکوری مدظله العالی یکی دیگر از فضلای حوزه علمیه؛ این اثر نمونه جالبی از بحثهای مدرسه ای و قیل و قالهای فقهی و حوزوی در ساحت فکرو اندیشه است و در پایان قضاوت و داوری را به خوانند گان فاضل خویش گذارده ایم.
A deep study on the Jurisprudence Principle shows that there is a set of must and mustnot. The extension and application of Jurisprudence is observed in military، social، economic and Judiciary affairs.
Jurisprudence faces some difficult problems: like newly issues، or rearranging the old cases in Jurisprudence.
The art of jurisprudence is to undo the ties or solve the troubles possibly occurs in the related issues.The paper also illustrates the opinions and fatwas of two great religious figures: Ayatoollah Sheik Yousef Sanei، and Ayatoollah S.A.Houssein Eshkevari.