چکیده:
در این مقاله برآنیم که ببینیم آیا موسیقی محلی که هم اکنون در مجالس و محافل شادی و اعیاد و رادیو و تلویزیون اجرا می شود در چه صورت جایز و در چه صورت جایز نیست. ابتدا مبدء پیدایش موسیقی را بررسی می کنیم، سپس فرق موسیقی و غناء را مشخص می نمائیم، آنگاه دیدگاه فقهای شیعه را در رابطه با غناء و موسیقی مطرح می نمائیم، و با توجه به این که معیار حرمت را در غناء، لهو و طرب می دانند به معنای این دو واژه می پردازیم، سپس در این رابطه صحبت می کنیم که آیا غناء از مقوله کلام است یا صوت؟ و بالاخره حکم شرعی غناء را از دیدگاه فقهاء شیعه مشخص می نمائیم و در نهایت مواردی که از حرمت غناء استثناء شده است بیان خواهد شد، و در خاتمه برداشت شخصی خود را به خاطر این که محرکی برای محققین شود و در این مقوله تحقیق مکفی فرمایند تا حکم الله کشف گردد، اظهار می داریم.
خلاصه ماشینی:
"سؤال: آیا موسیقی سنتی که میراث ملی ایران است حرام است یا خیر؟ پاسخ: آیت اله خامنهای: چیزی که از نظر عرف موسیقی لهوی مناسب با مجالس لهو و معصیت محسوب شود بطور مطلق حرام است و در این مورد فرقی بین موسیقی ایرانی و غیر ایرانی و موسیقی سنتی و غیر آن نیست.
هر قسم طرفدارانی دارد که برای نظر خود استدلال کرده اند: الف: دلیل کسانی که غناء را از مقولة کلام دانستهاند: روایاتی است ه در تفسیر آیة مبارکه«و من الالناس من یشتری لهو الحدیث» و «آیة شریفة والذین لایشهدون الزور» وارد شده است و مصداق«لهو الحدیث» و «قول الزور» را، سخنان که باطل است دانستهاند: یعنی در روایات متعدد «لهو الحدیث» و«قول الزور» به معنای غناء آمده است.
آیا موسیقی مطلقا فساد انگیز است؟ به نظر میرسد اگر به درجة غناء نرسد نه این که فساد ندارد بلکه آرام بخش است و دوای امراض روانی است، لذا در دنیا به وسیله موسیقی حتی شیر بیشتر از گاوها می دوشند، چون موجب آرامش آنها میشود و نیز گیاهان را سریعتر رشد میدهند و برخی از امراض را معالجه می کنند.
استثنائاتی که بعضی در اعراس و مراثی و عیدین و قرآن ذکر کرده اند، به نظر من اگر غناء باشد فرقی نمی کند و در همه جا حرام است، چون غناء حلال نداریم ولی اگر به صورت موسیقی غیر غنائی و غیر لهوی باشد مثل مراسمات دیگر بلا اشکال است(و روایات عدم جواز قابل توجیه است) دلیل بر این دیدگاه: 1."