خلاصه ماشینی:
"اما از آنجا که سیاست ساسانیان به سمت غرب نیز گرایش داشت،تعدادی از بناهای ساسانی زینتبخش جادهء شاهی بود که از مرکز سرزمین ماد تا بین النهرین پیش میرفت؛نقشبرجستهای ساسانی در نزدیکی ری وجود داشت؛در قریهء جوهسته(؟)138،در سهفرسنگی همدان،کاخی باشکوه قرار داشته که یادآور دلاوریهای بهرام گور بوده است؛14نقشبرجستههای مشهور طاق بستان بر پهلوی غربی کوه بیستون حک شده است؛دو قلعهء شکار قصر شیرین و حوش کورک159 و نیز تفرجگاه تابستانی دسکره(نزدیک شهرابان)بر فراز تپههای مشرف به دشتهای بین النهرین قرار داشت.
21 در تاریخ هنر ایرانی،نادیده گرفتن دورهء پیش از اسلام و اوایل دوران اسلامی در ماوراء النهر ناممکن است؛ زیرا این منطقه زمانی طولانی مرکزی فرهنگی بود که بر خراسان و سایر نقاط ایران تأثیری چشمگیر داشت.
میزان دانش ما هنوز[(با توجه به زمان نگارش مقاله)]برای طرح دقیق این مسئله کافی نیست؛لیکن در نبود چنین تحقیقی،شاید مفید باشد که چکیدهای از استدلالات مطرح در بحثی مهم و روشنگرانه را دربارهء نقشهای شرق و غرب ایران در فرهنگ این کشور در اینجا بیاوریم.
درست است که تاکنون هیچاثری از بناهای هخامنشی در شرق همدان یافت نشده است؛و در خصوص بناهای ساسانی نیز باید گفت که حتی جغرافیدانان عرب128از اینکه ساسانیان قلمرو خود را در شرق کوهستان الوند،که مشرف بر همدان است،گسترش نداده بودند شگفتزده شدند؛اما هرتسفلد با جدیت بر رابطهء نزدیک هنر ماد و هخامنشی با تمدنهای غربی(عیلام،بابل،نینوا،اورارتو)تأکید میکند و توضیح میدهد که 84 شهر از صد شهری که ساسانیان ایجاد کردند در غرب قرار داشته است."