خلاصه ماشینی:
"دو مقاله درباهی جنگ انگلیس و ایران بر سر هرات نویسنده:کارل مارکس مترجم:دکتر سیروس سهامی رییس پیشین دانشگاه فردوسی،مشهد *یادداشت مترجم مقالاتی که در زیر از نظر خواننده میگذرد در یکی از بحرانیترین لحظات تاریخ کشور ما،یعنی در نیمهی سدهی نوزدهم به رشتهی تحریر درآمده است، لحظاتی که در آن سرزمین ما از صورت یکی از معتبرترین قدرتهای منطقهیی به هیات زایدهیی از سیاستهای استعماری دو ابرقدرت جهانی در شرق درمیآید و استقلال واقعی خود را بهتدریج از کف میدهد.
در زمان نخستین محاصرهی هرات از سوی قوای ایران در سال 1837-1838(1251-1253 هجری قمری)دولت انگلستان چون امروز،به بهانهی دفاع از افغانها که مدام با آنها در خصومتی خونین بود،جزیرهی خارک را به تصرف خود درآورد، اما به زودی به سبب شرایط موجود بهخصوص به علت مداخلهی روسیه، ناگزیر شد طعمه به چنگ آورده را رها کند.
از سویی مطبوعات فرانسه با زنده کردن گزافههایی چون دعاوی فرانسویان بر جزیرهی خارک،گویی پیشبینی کردهاند که دولت انگلیس قادر نیست به آسانی ایران را مورد تهاجم قرار دهد و به تجزیهی آن دلخوش دارد(نگاشته شده به تاریخ 30 اکتبر 1856، سرمقالهی شمارهی 4904،روزنامهی نیویورگ دیلی تریبیون1،در 7 ژانویهی 1857) دومین مقالهی کارل مارکس برای درک دلایل سیاسی و مضمون اساسی جنگ ایران و انگلیس که اخیرا از سرگرفته شد و به موجب اخبار جدید،با برخورد شدید و سنگینی از سوی انگلیس همراه بود،تا آنجا که شاه ایران را به اطاعت از خواست دولت بریتانیا واداشت،ضروریست با نگاهی گذرا،به بررسی پیشینهی قضایای ایران بپردازیم."