چکیده:
علمی در درجات اول دنیا تأکید دارند و رهنمودهای مدبرانه و حکیمانه ایشان،اولویتها و شاخصها را برای توسعه و پیشرفت ایران اسلامی مشخص میکند،لذا نگاه رهبری به مسأله پیشرفت و توسعه،تولید علم و فناوری از جمله مقولاتی است که نیازمند توجه بیشتر مدیران، کارشناسان،اساتید،نخبگان و دولتمردان برای توسعه و اقتدار جمهوری اسلامی است. از اینرو این مقاله سعی دارد نقشه راه پیشرفت و توسه جامعه اسلامی را از دیدگاه مقام معظم رهبری ترسیم کند.بههمین منظور به مباحثی از جمله«اهمیت علم و فناوری در جهان»،«تولید علم»،«مدل پیشرفت»،«الگوی توسعه»،«تبیین نمای کلی پیشرفت»،«پیشفرضهای پیشرفت علمی»و«الزامات پیشرفت در دهه چهارم»از دیدگاه رهبر معظم انقلاب اسلامی پرداخته شده است. از مباحث مهم و راهبردی در جوامع مختلف که موردتوجه اندیشمندان و صاحبنظران قرار دارد،مسأله پیشرفت و توسعه و روشهای تحقق آن است.هر جامعه در کشوری علاقمند به پیشرفت و ترقی در زمینههای گوناگون و رسیدن به سطح بالایی از رفاه وآبادانی است،اما برای رسیدن به این مقصد،به برنامهریزی و انتخاب الگویی مناسب نیاز است.در گذشته،قدرتهای بزرگ،الگوهای سرمایهداری غربی یا کمونیستی را برای رشد و توسعه مطرح میکردند،اما با فروپاشی شوروی سابق به عنوان سردمدار کمونیسم،اینک کشورهای غربی،مدل خود را به عنوان تنها راه پیشرفت کشورهای در حال توسعه تبلیغ میکنند.اما رهبر انقلاب اسلامی ایران، الگوی جامع و مناسب دیگری را بویژه برای کشورهای اسلامی،مطرح میکند و آن الگوی توسعه اسلامی-ایرانی است. در سند چشمانداز 20 ساله،ایران کشوری توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی علمی و فناوری در سطح منطقه با هویت اسلامی و انقلابی،الهامبخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و موثر در روابط بین الملل است که با اتکال به قدرت لایزال الهی و در پرتو ایمان و عزم ملی و کوشش برنامهریزی شده و مدبرانه جمعی و در مسیر تحقق آرمانها و اصول قانون اساسی محقق میشود. رهبر معظم انقلاب اسلامی با ابلاغ چشمانداز 20 ساله،برقرار گرفتن ایران از لحاظ رشد
خلاصه ماشینی:
"از آنجایی که هدف از این نگارش،تبیین دیدگاهها و تدابیر رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره توسعه و پیشرفت جامعه اسلامی است،ابتدا به تعریف مفاهیم«علم»،«فناوری»،«توسعه»و «پیشرفت»و اهمیت علم و فناوری در جهان امروز پرداخته و سپس مباحثی از جمله«تولید علم»، «مدل پیشرفت»،«الگوی توسعه»،«تبیین نمای کلی پیشرفت»،«پیشفرضهای پیشرفت علمی»و «الزامات پیشرفت در دهه چهارم»را از دیدگاه مقام معظم رهبری مورد بررسی قرار میدهیم و در پایان نقشه راه رهبری برای تولید علم و فناوری،توسعه و پیشرفت را ترسیم خواهیم کرد.
گونار میردال در این مورد میگوید:«کشورهای توسعه نیافته نباید تئوریهای به ارث رسیده از ما را بصورت پیشفرض قبول کنند،بلکه آنها را بایستی بازسازی کرده و باتوجه به شرایط اجتماعی و اقتصادی خود در راستای منافع و منطبق با مشکلاتشان بکار گیرند» مقام معظم رهبری معتقدند که پیشرفت برای همه کشورها و همه جوامع عالم،یک الگوی واحد ندارد:«پیشرفت یک معنای مطلق ندارد؛شرایط گوناگون-شرایط تاریخی،شرایط جغرافیایی، شرایط جغرافیای سیاسی،شرایط طبیعی،شرایط انسانی و شرایط زمانی و مکانی-در ایجاد مدلهای پیشرفت،اثر میگذارد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی بر این نکته مهم تأکید دارند که هر الگوی پیشرفتی بایستی تضمینکننده استقلال کشور باشد و این الزام را یک شاخص در الگوی توسعه میدانند و میفرمایند: (1)- researchdevelopment «هر الگویی از الگوهای طراحی شونده برای پیشرفت که کشور را وابسته کند،ذلیل کند و دنبالهرو کشورهای مقتدر و دارای قدرت سیاسی و نظامی و اقتصادی بکند،مردود است."