چکیده:
بزرگترین موهبتی که نصیب مسلمانان گشته است این است که کتاب آسمانی ایشان قرآن،به صورتی که هم اکنون در دست است،اندکی پس از رحلت پیامبر اکرم(ص)در زمان حیات ائمه اطهار(ع)و صحابه آن جمعآوری شد و کتابی که رکن اصلی همه علوم و معارف دین مبین است در اختیار امت محمد(ص)قرار گرفت.اما همه می دانیم قرآن به خاطر قابلیتهای زیادی که دارد،اختلافنظرهایی را در موضوعات مختلف دینی در پی داشته است.یکی از آنها موضوع«دیدار خداوند»است که اشاعره سخت معتقدند خداوند در قیامت با چشم دیده میشود.از سوی دیگر معتزله به شدت منکر آن هستند و معتقدند که فقط میتوان به خدا اعتقاد داشت،یعنی در ذهن و فکر خود میتوان به وجود خدا یقین داشت و حد اعلای ایمان همین است.شیعه نیز معتقد است خداوند هرگز دیده نمی شود،نه در دنیا و نه در آخرت،اما حد اعلای ایمان را هم یقین فکری و ذهنی نمیداند بلکه معتقد است علاوه بر آن خدا را با چشم دل یا قلب میتوان دید.عرفا نیز در این مسأله عقیدهای مشابه شیعه دارند و میگویند انسانها در باب معرفت خداوند باید به«عین الیقین»که همان رؤیت قلبی است برسند.شایان ذکر است دیدگاهی را که ائمه معصومین(ع)نیز در این رابطه مطرح کردهاند«رؤیت قلبی»است که فراتر از «رؤیت حسی»محسوب میشود که در این مقاله درصدد تبیین آن برآمدهایم
خلاصه ماشینی:
"قرآن و ائمه معصومین(ع)(که عدل قرآن محسوب میشوند)و عرفا بررسی کنیم،البته ممکن است برای بهتر روشن شدن آن به دلایل عقلی نیز اشارهای داشته باشیم،اما آنها
میتوان رؤیت کرد عقایدی بود که از نظر معتزله و امامیه که خود را اهل توحید می
بنابراین کلمه«لا تدرکه»در آیه چون با«الابصار»ذکر شده،معنایش این است که خداوند با چشم دیده نمیشود.
کنار تو موفق به دیدار خدا خواهیم شد دلیل بر آن آیات قرآنی است که در همین رابطه صحبت کرده و ما در ذیل به آنها اشاره میکنیم؛
مگر اینکه خدا را آشکارا ببینم(لن نؤمن لک حتی نری الله جهرهء)خداوند بر آنها عذاب نازل کرد و همه آنها از بین رفتند.
مؤید این مطلب حدیثی است که از امام رضا(ع)در کتاب توحید صدوق نقل شده و عبارت آن چنین است؛«...
او میخواهد ثابت کند که رؤیت خدا در آخرت جایز است و مستلزم این نیست که ما او را جسم بدانیم و مرئی را در جهت و در مقابل رائی بپنداریم(ر ک:غزالی،
در این شعر کلمه«ناظرات»به«الی»متعدی شده ولی معنای رؤیت در آن لحاظ نشده است.
و به معنای مشاهده و لقاء است(ر ک:غزالی،احیاء علوم الدین،078)و چون رؤیت کمال
عقیده رسمی اهل سنت این بود که رؤیت خدا در آخرت
رؤیت در آخرت دل است یا چشم؟»در پاسخ به این سؤال،وی ابتدا میگوید که اصلا
چشم آفریده شود تا لفظ رؤیت و نظر و دیگر لفظها که در شرع آمده است بر ظاهر رانده
در تفسیر این آیه گفته شده است که:یعنی من به زودی چشم بصیرت آنها را به"