چکیده:
لباس بخشی از مظاهر فرهنگی یک کشور را تشکیل میدهد که بدون شک اهمیت آن کمتر از سایر جلوههای فرهنگی از قبیل هنر،معماری،ادبیات و موسیقی نیست.به رغم قابل توجه بودن موضوع،در آثار مسلمانان مواد تاریخی که باید ما را در عرضه شرحی کافی در مورد پوشش اسلامی یاری دهد پراکنده و ناقص است،ولی با استفاده از آثاری که محققان اروپایی در این زمینه تألیف کردهاند این کاستی تا حدودی جبران میشود.ازاینرو،نوشته حاضر علاوه بر بررسی آثار مسلمانان در باب پوشش اسلامی،به نوشتههای غربیها دربارهء این موضوع نیز پرداخته؛همچنین غالبا از منابع مزبور نمونههایی هم در زمینه پوشاک مسلمانان ارائه داده است.
Clothing is a part of the cultural manifestation of a country. Despite its importance، the issue of Islamic covering has been sparsely discussed in Islamic sources; however، with the works authored by European researchers، this deficiency is somehow made up for. Besides studying the Islamic works concerning Islamic covering، the present article addresses the western writings and gives examples of Muslims clothing from these sources.
خلاصه ماشینی:
منابع اسلامی اطلاعاتی که در مورد لباس اعراب عصر جاهلی و صدر اسلام در دست است نسبت به آگاهیهایی که در این زمینه راجع به اقوام قدیمتر مثل آشوریها،مصریهای دوره فراعنه و غیره وجود دارد کمتر است؛زیرا لباس این اقوام از مواد باکیفیتی همانند کتان، حریر،پنبه و همراه با نقش و نگار و با مهارت خاصی بافته شده که بعضی از آنها در موزهها نیز حفظ و نگهداری شده است؛حال آنکه پوشاک اعراب و (1).
هلال صابی نیز که به امور جاری عصر خویش آگاهی داشته در کتاب الوزراء و نیز در اثر دیگر خود،با عنوان رسوم الخلافه،اطلاعاتی دربارهء پوشش عمال عالیرتبه دولتی ارائه داده است؛از جمله در الوزراء چنین گوید:حامد بن عباس(متوفی 113 ق)هنگامی که به وزارت عباسیان رسید از جامههایی همچون مبطنه(نوعی رداء)،دراعه (روپوش)،ثوب دبیقی،سروال،قمیص و عمامه هرکدام دو مورد دریافت کرد3.
این کتاب به دلیل استفاده از منابع فراوان و نیز به سبب آگاهیهای مفیدی که در مورد ابعاد زندگی اعراب و از جمله پوشش آنان و لباس مسلمانان صدر اسلام ارائه داده،اهمیت خاصی دارد؛ مثلا گوید:برای اعراب عمامه بر سر نهادن نشانه شرف و بزرگی بوده است.
باید اشاره کرد که در بخش دیگری از این کتاب،لباس مسلمانان غرب جهان اسلام،یعنی شمال افریقا و اندلس مورد بررسی قرار گرفته،و نیز در فصلی راجع به پوشش جامعه اسلامی معاصر بحث شده و در آن به تحولاتی که در این زمینه در جهان اسلام،که عمدتا تحت تأثیر سبک لباس غربیها رخ نموده،اشاره شده است.