خلاصه ماشینی:
"گفته شد که سرشت نوعی ساختمان بدنی مخصوص و اندامهای ادراکی و عملی متشابهی است که افراد یک نوع آنرا دارا هستند اما همان افراد که در ان نوع از ترکیب بدنی با یکدیگر شریک هستند مابینشان اختلافات جزئی یافت میشود که تفاوتهای صنفی و فردی را بوجود میآورد این تفاوتها را دو چیز مشترکا موجود میسازد یکی عوامل ارثی و نژادی مخصوص و دیگری عوامل طبیعی محیطی و غذائی که گروه معینی از مردم یا افراد خاص با آن رشد کردهاند فارابی میگوید:«مردم برحسب سرشت در آمادگیها تفاوت دارند بهمان مقدار که نوع صنعتها و دانشها بسیار است و هرکسی نسبت بیکی از آنها آمادگی فطری دارد و نسبت به درجات گوناگون مربوط به نوع معینی از کار از لحاظ کثرت وقوع و بهتری و بدتری و شدت عمل آمادگیهای گوناگون موجود است و همانگونه که استعداد آموزشی و ادراکی مختلف است در استعدادات و (61)-اصول روانشناسی مان،ص 18 (71)-خلاصه فلسفه فولکیه،ص 712 توانائیهای عملی نیز متفاوت میباشند81«اولین عامل مؤثر در پیشرفت دانش آموزی و کاردانی انسان اندامهای احساس و تحرک است و کامل بودن اندام احساس و نیروی کار و فعالیت است و بعد از آن سالم بودن اندامهای اندیشیدن و نیروی اندیشه است تا از آن شوق به انجام دادن کار حاصل گردد و بعد از داشتتن این امور میتواند با اندیشه سالم ارادههای سالم بدست آورده و بدانوسیله معارف لازمه را دارا گردد»91و از این سخنان دانسته شد که قسمی از تفاوتهای صنفی و فردی بواسطهء اختلاف در ترکیبات بدنی است که ارثی و نژادی میباشد."