چکیده:
در این نوشتار، مفاهیم علم، نور و بصیرت در آیات قرآن بررسی شده و مراد از آنها در این کتاب تبیین گردیده است و سپس با مراجعه به روایات، معنای این مفاهیم اخذ گردیده است. از کنار هم نهادن قرآن و روایات، به چنین نتیجه ای دست خواهیم یافت که این مفاهیم، علاوه بر این که مفاهیمی نزدیک به هم هستند و معنای مشترکی میان آنها وجود دارد، همچنین این مفاهیم در روایات اهل بیت علیهم السلام انعکاس یافته است. کلید واژه ها: علم، نور، بصیرت، عقل، اخلاق، رابطه قرآن با حدیث.
خلاصه ماشینی:
این آیه و سایر آیات و نیز روایاتی که از اهلبیت در بارۀ ارزش و اهمیت علم و نقش آن در زندگی انسان نقل شده، به خوبی، نشان میدهند که هیچ مکتبی، مانند اسلام، برای دانش و معرفت ارزش قایل نیست و هیچ دینی مانند این آیین، جامعه را از خطر جهل برحذر نداشته است؛ اما کمتر به این نکتۀ مهم توجه میشود که از نظر اسلام کدام علم ارزش دارد و کدام عالم برتر از جاهل است؟ کدام علم، معیار ارزش انسان و اساس همۀ ارزشهاست؟ 1 کدام علم، دل را زنده میکند و راهنمای انسان است؟ 2 کدام علم، سودمندترین گنج، میراث انبیای الهی، شرط پذیرش عمل و موجب کمال ایمان است؟ 3 کدام علم، موجب علاقهمند شدن خداوند منان به انسان و احترام فرشتگان به او استغفار و همۀ موجودات برای او و هموار شدن راه بهشت برای اوست.
نور علم و معرفت از منظر احادیث با عنایت به آنچه در تبیین حقیقت علم و نورانیت این حقیقت از نگاه قرآن گذشت، به روشنی میتوانیم شماری از روایات اهل بیت( را در تفسیر حقیقت علم، در آیات یاد شده ریشهیابی کنیم و بدین سان، برای پذیرفتن مضمون آنها نیاز به ارزیابی سند نداشته باشیم؛ مانند آنچه از پیامبر خدا( روایت شده که فرمود: العلم نور و ضیاء یقذفه الله فی قلوب اولیاءه؛ 1 دانش پرتوی است که خدا در دل دوستانش میاندازد.