چکیده:
از مهمترین وظایف مدیریت منابع انسانی که بر اثر بخشی و کارایی سازمانها تأثیر عمیق
به همراه دارد، «ارزیابی عملکرد کارکنان» میباشد. با ارائه و طراحی برنامههای
ارزیابی عملکرد اشکالات، نقائص و کمبودها ی سازمان، شناسایی شده و تهدیدات بالقوه و
بالفعل رفع خواهد شد.
مدیران با استفاده از برنامه ارزیابی عملکرد از نقاط قوت و ضعف حوزه مدیریتی خود
آگاه شده و با بهره جستن از برنامههای اصلاحی به رشد و بالندگی سازمان توجه خواهند
کرد. امروزه در همه سازمانها، واحدهایی متکفل انجام این وظیفه شدهاند. برای اینکه
ارزیابی عملکرد به نحو موثری انجام گردد تلاش زیادی در رابطه با طراحی شیوههای
مناسب ارزیابی صورت گرفته است و کتب و مقالات بسیاری در این زمینه به رشته تحریر
درآمده است. تئوریهای نظم یافته در این زمینه، بیشتر از سوی عالمان مغرب زمین مطرح
گردیده است و از آنجایی که بر اساس دیدگاه اقتضایی نظریات مدیریتی را نمیتوان در
همه زمانها و مکانها و موقعیتهای مختلف بطور یکسان به کار برد، بلکه باید به
زمینههای فرهنگی، اجتماعی، جغرافیایی، اقتصادی و ... نیز نظر داشت، بنا براین
ضرورت دارد که الگوهای مورد استفاده برای سازمانهای ایران متناسب با فرهنگ حاکم بر
مدیریت کشور، سنتها و ارزشهای بومیباشد. به همین جهت نگارنده موضوع فوق را از
دیدگاهی به بحـث میکشاند که بر گرفته از متون دینی اسلامی باشد و بدنبال ارائه
الگویی است که ریشه در مذهب و سنت اسلامی کشورمان داشته باشد.
خلاصه ماشینی:
"- ولا تحسبن الله غافلا عما یعمل الظالمون (ابراهیم: 42) - ان الینا ایابهم ثم ان علینا حسابهم (غاشیه: 25) آیات فوق نیز این پندار را که انسانها به حال خود رها میشوند و مورد ارزیابی قرار نمیگیرند، رد میکند و صریحا دلالت میکند بر اینکه اعمال مردم مورد محاسبه واقع میشود و برای آنها حساب و کتاب دارد و نباید با کسانی که مرتکب اعمال سوء میشوند بمانند کسانی که عمل صالح انجام میدهند برخورد کرد.
ثم تفقد اعمالهم، پس در کارهایشان کاوش و رسیدگی کن ثم اعرف لکل امری منهم ما ابلی ولا تضمن بلاء امری الی غیره، پس رنج و کار هر یک از آنانرا برای خودش بدان و رنج کسی را به دیگری نسبت مده (تا رنج برده از عدل و انصاف والی نومید نگردد و دیگران هم به کارهای بزرگ اقدام کنند) تا به اینجا طبق ظواهر آیات قران و بخشی از گفتههای حضرت امیرu مشخص گردید که از نظر دینی نه تنها «ارزیابی عملکرد» اصلی پذیرفته شده است بلکه بر ضرورت و لزوم آن تأکید زیادی شده است بطوری که یکی از کارهای دستگاه عدل الهی در دنیا وآخرت، ارزیابی و رسیدگی به اعمال همه انسانها میباشد.
از اصولی که بیان کردیم برخی از آنها در این شیوه مورد توجه قرار گرفتهاند که به توضیح آن میپردازیم: گفته شد که در بخشی از فرم ارزشیابی، محلی برای ثبت نقاط ضعف عملکرد و راههای اصلاح و بهبود آن در نظر گرفته شده است و به این طریق میتوان قصد اصلاح و بهبود در ارزیابی را تأمین کرد و معلوم است که ارزیابان میتوانند با یادداشت کردن نقاط ضعف عملکرد بدنبال یافتن راههای اصلاح و بهبود آن باشند."