چکیده:
بخش قابل توجهی از روایات تفسیری را که از امام سجاد 7 برجای مانده، تأویل آیات و ارائه مصادیق آنها تشکیل میدهد. این روایات نقش تعیینکنندهای در بازسازی عقاید جامعه پس از شهادت سید الشهداء 7 دارد، در این گفتار، فزونی روایات تأویلی و تعیین مصادیق آیات، بر پایه مخاطب و فضای صدور روایات تحلیل شده است.نگارنده، نمونههایی از موضوعهای این روایات را بدینسان برمیشمارد: بازسازی بنیان تفکر ولایتمدار، ترسیم محورهای تفکر مهدوی، تعیین مصادیق آیات.
خلاصه ماشینی:
"وی در دوران کوتاه حکومت خویش که سه سال و اندی به طول انجامید، سه برنامه اصلی را اجرا کرد که هر یک از آنها در تاریخ اسلام بینظیر است: سال اول شهادت سید الشهداء 7 و خاندان و یاران او؛ در سال دوم، قتل عام مردم مدینه و مباح شمردن خون، مال و ناموس مسلمانان بر لشکریانش (الدمشقی، ج 8، صص 241ـ242)، و در سال سوم، حمله به بیت الله الحرام و به منجنیق بستن حرم امن الاهی (همان، ج 6، ص 242).
اگر با دیده تحلیل به این مسأله بنگریم، و فضای خاص سیاسی و اجتماعی دوران حیات امام سجاد 7 را در نظر بگیریم، در خواهیم یافت که امام 7 در مقام معماری است که موقعیت اهل بیت : را که از لحظه رحلت پیامبر 9 در معرض تهدید و تخریب واقع شده و با شهادت سید الشهداء 7 به طور کلی منهدم شده بود، بازسازی و ترمیم می کند.
لذا در حقیقت می توان گفت تمامی تفاسیری که پس از امام سجاد 7 به واسطه مراجعه مردم به اهل بیت : و خوشهچینی از محضر ایشان بر جای مانده و به ما رسیده است، و حتی تأیید و تثبیت موقعیت ائمه پیشین : جهت انتفاع از تعالیم الاهی ایشان، همگی مرهون علم، حلم و جهد امام سجاد 7 در انجام این امر خطیر است.
وجود حجم قابل ملاحظه بیان تأویل، در روایات تفسیری امام سجاد 7، مهمترین ویژگی تفسیر ایشان است که احیاء عقاید شیعی و بازسازی منزلت و جایگاه اهل بیت : وامدار آن است."