چکیده:
خداوند برای رسیدن انسان به سعادت و رستگاری پیامبران را نازل کرد. پیامبران هم ماامور اداره مردم و جامعه
بودند و از طریق وحی دستورات را اجرا می کردند..نسیاری از این قوانین جنبه وحیانی دارد؛ اما دستوراتی هم
است که مستقیما از طریق وحی بر پیامبران نازلانشدء بلکه طبق عقل و موازین عقل حکم به اجرا و عدم اجرای
آن می شود. عقل برای رسیدن به کمال نهایی انسان مکمل وحی است. خداوند در بسیاری از آیات قرآن به لزوم
تفکر, تعقل در زندگی و نقش مهم عقل در میم گیری تا کید فراوانی کرده است. همواره با بیان داستان های
پیامبران تفکر در آنها و پند گرفتن از وقایع را برای خردمندان توصیه کرده انسان را در پذیرفتن امری بدون دلیل
عقلی سرزنش می کند. حضرت خاتم الانبیاء(ص).هم. که آخرین پیامبربود.در همین راستا مبعوث شد. البته
پذیرش این دعوت باید از طریق عقل باشد. هرگز پیامبر(ص) برای دعوت به اسلام از روش خشونت و درگیری
استفاده نکرد و همانگونه که دستور داشت با آوردن دلیل و برهان مردم را به سوی خدا فرا می خواند. با تشکیل
امت اسلامی» قانون اساسی و پیمان با قبایل بهود به شهر مدینه نظم و امنیت بخشید. ایشان در جنگک ها هرگز آغاز
کننده جنگی نبود. همواره از اسلام و مسلمانان در برابر کفار قریش که برای نابودی اسلام می جنگیدند. دفاع می
کرد. زمانی که در مکه و مدینه آرامش برقرار شد به همسایگان شبه جزیره نمایندگانی ارسال کرد تا پادشاهان
همسایه را به اسلام دعوت کند. در این دعوت هیچ اجباری برای پذیرش اسلام نبود جز آنکه به آنان عذاب الهی
را هشدار می داد. این پژوهش بر دو نکته تاکید دارد: ۱) همراهی عقل و وحی در اندیشه سیاسی اسلام. ۲)
ضرورت به کارگیری عقل در اسلام و در تصمیم گیری حکومت اسلامی.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به عقلانیت متکی بر وحی در رفتار پیامبر(ص)مسائل دینی و معنوی مهمدانسته و این نوع تفکر با عقل ابزاری دوران مدرن در تضاد است.
(علیخانی و همکاران،1386،575) سیاست خارجی پیامبر(ص)هم فعالیتهایی بود که حضرت به عنوان رئیس حکومت،ونمانیدگان و سفرای منتخب ایشان در راه نیل به مقاصد و ادای وظایف سیاسی دولت اسلامی وتحقق بخشیدن به خط مشیهای کلی اسلام در زمینه سیاست خارجی و همچنین پاسداری ازحقوق و منافع دولت اسلامی،در میان قبایل و گروههای دینی و دولتهای غیر مسلمان در خارجاز قلمرو حکومت اسلامی انجام میدادند.
این عقلانیت متکی بر وحی در سیره پیامبر(ص)است که با توجه به آیه شریفه سلطه غیر مسلمانان برمسلمان جایز نیست.
با توجه به مطالبی که ارائه شد عقل اینگونه تعریف میشود:«عقل نیرویی است در کنار وحیبرای محاسبه سود و زیان در امور مادی و معنوی حیات انسان برای رسیدن به سعادت ورستگاری».
سیره سیاسی-اجتماعی پیامبر(ص)تأکید دارد بر ضرورت به کارگیری عقل در تصمیمگیریجامعه اسلامی،زمانی که حضرت در مکه بودند با اقداماتی عقلانی نظیر هجرت مسلمانان به حبشهبرای دور ماندن از آزار و شکنجه قریش،و آشنا کردن قبایل اوس و خزرج که برای اعمال حجوارد مکه شده بودند به مبانی اسلام،با آنان بیعت عقبه اول و دوم را بست به این مضمون کهرفتارهای ناشایست و مذمومی که قبل از اسلام آوردنشان داشتند،ترک کنند و همواره یاری اسلامبه حمایت از پیامبر(ص)بشتابند.
ابتدابا یهودیان پیمانهایی را منعقد ساخت با سه قبیله یهود یعنی بنی قینقاع،بنی نضیر و بنی قریظهپیمان بست که آنها در دینشان آزاد هستند و در شرایط مسالمتآمیزی میتوانند در مدینه زندگیکنند؛اما مشاهده شد که پیامبر(ص)همواره بر پیمان خود با یهودیان متعهد بوده و این یهودیانبودند که نقض پیمان کرده و برای نابودی اسلام حتی با قریش هم پیمان شدند."