چکیده:
نظریه بازی ها نظریه ای ریاضی برای طراحی، تحلیل و تبیین موقعیت های تعارض آمیز است که در آن بازیکنان درگیر، بر اساس قواعدی در معرض انتخاب های گوناگون قرار دارند. نظریه بازی ها ابزاری مطالعاتی برای استفاده در سطوح مختلف تحلیل، از راهبرد های اقتصادی، سیاسی و نظامی دولتها گرفته تا روابط گروهی و فردی است. با به کارگیری این نظریه می توان به بررسی رفتار منطقی بازیکنان پرداخت و استراتژی های مورد استفاده آنها را تحلیل نمود و پیشنهاد هایی سنجیده برای بهبود انتخاب ها به منظور کسب بیشترین سود و کمترین زیان ارائه نمود. همچنین این نظریه مجموعه ای از مفاهیم مرتبط با هم را مطرح می سازد که می توان از آنها چارچوبی برای تفکر در مورد پدیده های بسیار پیچیده نیز ایجاد نمود. اساسی ترین مفروضه نظریه بازی ها عقلایی بودن رفتار و انتخاب های انسانی است. نظریه بازی ها امروزه در زمینه های گوناگون اجتماعی و سیاسی از جمله در زمینه رقابت های انتخاباتی کاربرد یافته است. در این مقاله تلاش گردیده، با روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از محاسبات ریاضی، چگونگی کاربرد نظریه بازی ها در تبیین رقابت های انتخاباتی (قواعد، انواع بازی و استراتژیهای ممکن) مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.
به نظر می رسدکه می توان با تعیین استراتژی، نوع بازی، پیامدها، هزینه ها، ماتریس احتمالات ممکن و نقطه تعادل بازی بازیگران مبتنی بر قواعد بازی، به توصیف و تبیین رقابت های انتخاباتی پرداخت.
سووال اصلی این پژوهش اینگونه مطرح می شود: چگونه می توان رقابت های انتخاباتی را بر اساس نظریه بازی ها توصیف و تبیین نمود
خلاصه ماشینی:
"به طور کلی حوزههای کاربرد این نظریه،کل زندگی سیاسی را شامل میشود و حتی در حوزهی درون حکومتی و رقابتهای کوچکی که بین رهبران رخ میدهد،به ویژه هنگامی که قواعد بازی جا نیفتاده و رقابتهای شخصی جای روابط قانونی را میگیرد و قانونی که بتوان آن را به عنوان ضابطهی رفتار سیاسی معرفی نماید،وجود ندارد که نتیجهی این بازی تا حدود زیادی غیرقانونی و تابع تصمیمگیریهای شخصی میگردد و در شرایطی که ضوابط معین وجود ندارد،بازی از پیچیدگی بیشتری برخوردار میشود و در اینگونه بازیها طرفی پیروز میشود که بیشترین منابع را در بهترین وقت با بیشترین کارایی بسیج نماید که عنصر افزایش هزینهی بسیج را در این هنگام پیش میآید(عبدلی، 1387:247).
به این صورت که در آنها ترکیبی از استراتژیهای بازیگران وجود دارد که برای همهی داوطلبان مطلوب است ولی چون هر بازیگری فاقد اطلاع از استراتژی انتخابشده توسط بازیگر دیگر است،نمیداند که باید چه نوع استراتژی را انتخاب کند تا بازی در یکی از این نقاط جذاب پایان یابد و به زبان ساده نقطهی کانونی هر ویژگی در بازی است که توجه مشترک بازیگران به آن جلب میشود(ایجاد عدم تقارن برای نقطهی محوری در مقابل سایر ترکیبات استراتژیها)و لذا نقطهی کانونی شکل میگیرد این مفهوم درک ما را از بسیاری از زیر ساختهای فرهنگی و سیاسی که نقش هماهنگکنندهی انتظارت افراد و در نتیجه تحقق یکی از چندین تعادل ممکن بازی میشوند را بسیار غنیتر میکند."