چکیده:
پژوهش حاضر به بررسی علل روانشناختی گرایش به جنبشهای معنوی نوپدید با تأکید بر علل شناختی میپردازد؛ روش تحقیق، با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی، با تطبیق بر نمونههای عینی است. این نمونهها برگرفته از فیلم، گزارش، کتاب، اعترافهای مستند، شواهد بالینی مشاورهای و مصاحبههای بدون ساختار (آزاد) با پانزده کارشناس حوزوی ـ دانشگاهی است. اگرچه تنها بر علل شناختی از ابعاد روانشناختی تأکید شده است، ولی همهی ابعاد روانشناختی (شناختی، هیجانی، رفتاری و...) با ابعاد مختلف اقتصادی، جامعهشناختی، سیاسی، مذهبی و روانشناسی با هم تعامل تنگاتنگ و همپوشی دارند. راههای رویارویی با این گرایشها، با معرفی کتاب، زمانی به طور ضمنی و گاهی با صراحت بیان شده است.
This research is surveying psychological causes of joining to new religious movements، emphasizing on cognitive causes. The method of author in this research is descriptive and analytical by using objective instances such as movies، reports، books، valued admissions، counseling evidences and free interviews of fifteen experts in Howzah and universities. Although the author has emphasized only on cognitive causes in this research but According to his points، all psychological aspects (such as cognitive، emotional، behavioral، and…) have a close cooperation relationship whit other aspects which are not psychological، such as economical، sociological، political، religious once. This article also has been implied the ways of encountering whit these aspects by introducing some books.
خلاصه ماشینی:
"متأسفانه عدم نظارت دقیق بر کار خانمهای جلسهای سودجو که تحصیلات دینی ندارند، سبب شده آنها از ابعاد روانشناختی زنان مانند: گرایش معنوی بالا، تلقینپذیری، محمد حسین قدیری، بررسی آرای یک روانشناس فمینیست (نقد کتاب دختران خوب به بهشت میروند و دختران بد به همه جا)، نسخهی شمارهی 31 ؛ رک: انسان ( زن و مرد) در دو جلوه، محمد مجد؛ حمزه گنجی، روانشناسی، تفاوتهای فردی، ص44؛ علی اکبر شعاری نژاد، روانشناسی رشد، ص89 .
برخی از جنبشهای معنوی برای اینکه مریدان زیادی پیدا کنند، تلاش میکنند در عرفان خود از همهی ادیان و عرفانهای دیگر، سخنان و آموزههایی وارد کنند، این امر در آثار اوشو مشهود است، به عنوان نمونه، او همان، ص109.
به عنوان نمونه برخی جذب یک عرفان خاص میشوند به دلیل اینکه، رئیس آن مکتب، رمانهای زیبا و جهانی نوشته و با مقبولیت گسترده روبهرو شده است، یا اینکه او ابراز علاقه به یک نوع ورزش مانند فوتبال یا ورزشهای رزمی میکند و در بین ورزشکاران حاضر قانون اثر نشاندهندهی این واقعیت است که در جریان آزمایش و خطا، هرگاه بین محرک و پاسخ، رابطهی خوشایند و لذتبخشی پدید آید، آن رابطه تقویت میشود و برعکس، اگر بین محرک و پاسخ، رابطهی ناخوشایند و آزاردهندهای به وجود آید، آن پاسخ خاموش میشود و از بین میرود.
به عنوان نمونه بسیاری از افراد وقتی مشغول مطالعهی کتابهای رمان و جذاب پائلو کوئلیو میشوند یا سخنان پرطمطراق اوشو را میخوانند، (بدون اینکه همهی آثارشان را بخوانند و در مبانی هستیشناسی، معرفتشناسی، انسانشناسی، ارزششناسی و تناقضهای محتوایی این آثار دقت کنند و به بررسی نقدهای وارده بر آنها بپردازند و با عرفانهای دیگر آشنا شوند و بهترین را برگزینند)، فکر میکنند همین چیزهایی که الان مطالعه میکنند، حرف تمام را در عرفان زدهاند."