چکیده:
شکل هسته ای، الگوی نسبتا فراگیر خانواده در جهان معاصر است. پارسونز به عنوان یکی از چهره های پرنفوذ در جامعه شناسی، در حوزه مباحث مربوط به خانواده به توصیف خانواده هسته ای و البته توصیه به آن می پردازد. از نظر او، خانواده هسته ای، خانواده ای متشکل از زن، شوهر و فرزندان آنهاست که بر اساس الگوی تقسیم جنسیتی نقش ها اداره می شود و کارکرد اقتصادی ندارد. در این مقاله بر اساس آثار پارسونز و تفاسیر معتبر آنها، دیدگاه های او در باب خانواده که به طور مستقیم تحت تاثیر اندیشه های کلان او در جامعه شناسی، بخصوص نظریه نظام کنش است، بررسی می گردد. همچنین ارتباط میان پیش زمینه های علمی و نظریات جامعه شناختی او با اندیشه های وی در باب خانواده، روشن می شود. در انتها نیز به طور گذرا برخی ملاحظات و انتقادهای ناظر به اندیشه او در این حوزه، و نیز بعضی تفاوت های دیدگاه او با اندیشه اسلام در باب خانواده مطرح می گردد.
خلاصه ماشینی:
بسیاری از جامعهشناسان و مورخان جامعهشناسی پس از پارسونز، به دلیل اهمیت وی، همچنین برای ایضاح و تفهیم بیان پیچیده و ادبیات مغلق او،<FootNote No="36" Text=" چارلز رایت میلز (1389) به عنوان یکی از مهمترین منتقدان پارسونز، در کتاب بینش جامعهشناختی خود، به طور مفصل اغلاق زبانی آثار پارسونز را (با تأکید بر کتاب نظام اجتماعی) تشریح میکند.
در زمینة جهانیشدن باید گفت: همانگونه که خود پارسونز هم به این قضیه معتقد است، در عصر اخیر، روند مدرنیزاسیون، با تأثیر در همة عرصههای حیات بشری از جمله اقتصاد، و پیداش نهادهای جدید بر اثر همین روند ـ نهادهایی مثل بازار و نظام پولی ـ و همچنین ایجاد تحولی جهتدار و رو به تکامل در ساختارهای مدنی و حتی هنجارهای اجتماعی، در همة مقولههای مربوط به ساحت جامعه، تغییرات اساسی ایجاد نموده است.
وی معتقد است: در شرایط کنونی و با تغییر ساختار اجتماعی از شکل سنتی به مدرن و در نتیجه، ایجاد نهادهای همعرض خانواده در عرصههای مختلف از جمله اشتغال و تأمین نیازهای اقتصادی، خانواده کمکم کارکرد تولیدی خود را از دست میدهد و تنها نقش خویشاوندی اعضا نسبت به یکدیگر در آن باقی میماند.
(همان، ص85) حتی اگر مثل گی روشه این انتقاد را وارد ندانیم (همان)، به دلیل دسترسی به شواهد دیگر (از جمله تلاش پارسونز برای ارائة الگویی از خانواده که با شرایط عصر جدید ـ در جامعة مدرن ـ سازگاری داشته باشد)، اصل مسئلة قبول وضع موجود از سوی وی را میپذیریم.