چکیده:
پدیده فرار نوجوانان و جوانان در خانه ب هویژه دختران جوان، مسئله بسیار مهم و پیچید های است که با انواع آسیب های اجتماعی چون فقر، تبعیض، خشونت و آزاد، طرد و غفلت در خانواده و دست یابی اندک و محدود به منابع ارزشمند اجتماعی همراه است. براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت سالانه بیش از یک میلیون نوجوان 12 تا 19 ساله از خانه فرار می کنند. در ایران نیز تعداد این نوجوانان دارای روندی فزاینده است، به طوری که در سال های اخیر بیش از 20 برابر شده است. در این پژوهش به بررسی تاثیرات آسیب زای خانواده بر فرار دختران نوجوان و جوان از منزل پرداخته شده است. برای جمع آوری اطلاعات از روش مطالعه مورد - شاهد مبتنی بر جمعیت استفاده شده است. بدین منظور از 10 مرکز از مراکز سازمان بهزیستی و زندان ها نمونه گیر بعمل آمده است. نتایج حاصل از این پژوهش، حاکی از آن است که ضعف و دست یابی نابرابر به منابع ارزشمند اجتماعی، بی سرپرستی و بدسرپرستی در خانواده، طلاق، ضعف شبکه حمایت اجتماعی، سوء استفاده و آزار، طرد و غفلت در خانواده، ضعف سازگاری و وابستگی اجتماعی، از عوامل موثر بر فرار دختران از منزل است.
خلاصه ماشینی:
"همچنانکه ذکر شد وجود انواع آسیبها در خانواده شاملسابقه خشونت و کودکآزاری نسبت به کودک در خانواده،به کارگیری روشهای نامطلوبتربیتی،ضعف بستگی عاطفی و ضعف شبکه حمایت اجتماعی خانواده و فقدان سازگاریاجتماعی نوجوان از جمله عوامل مهم فرار از خانه آنان است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود)جدول شماره(8)سابقه برخی آسیبهای اجتماعی را در دوستان نزدیک نمونهها دردو گروه مورد و شاهد نشان میدهد،بهطور مشخص نسبت ارتکاب جرم(شامل سرقت،خرید و فروش مواد و مشابه آن)،زندانی شدن،اعتیاد،فرار از منزل و همچنین تشویقدختر برای فرار در دوستان دختران فراری بیش از گروه شاهد است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود)جدول شماره(10)میزان حمایت اجتماعی دریافت شده از خانواده(شامل والدین/سرپرست،خواهر و برادر)را در ابعاد مختلف در نمونههای دو گروه مورد و شاهد نشانمیدهد،براساس اطلاعات این جدول،حمایت اجتماعی که دختران از خانواده خود در ابعاداحساسی،ابزاری،اطلاعاتی،مبتنی بر همراهی و در نهایت در کل دریافت کردهاند،در گروهمورد بهطور معنیداری کمتر از گروه شاهد بوده است.
در این مورد باید یادآور شد که پایگاه اجتماعی-اقتصادی خانواده،یک متغیر پیشینهای است که میتواند تأثیرات خود بر فرار دختران رااز طریق متغیرهای واسطی چون آسیبهای خانواده،طلاق،فوت والدین،فقدان حمایتاجتماعی صورت گرفته(در تمامی ابعاد احساسی،ابزاری،اطلاعاتی و همراهی و رفاقت)فقدان بستگی و انعطافپذیری اعمال کند.
همچنین شیوههای تربیتی والدین در خانواده دختران فراری عمدتا بر کنترل دختران مبتنیاست که دارای همبستگی معنادار و معکوسی با پایگاه اجتماعی-اقتصادی است و تفاوتمعناداری بین دو گروه مورد و شاهد در این زمینه مشاهده میشود.
از این نظر باید توجه داشت که آسیبهای خانواده،فوت والدین و سرپرستی نامطلوب،هریک به عنوان زیرمجموعه ضعف پایگاه اجتماعی-اقتصادی به بروز طلاق در خانوادهتأثیرگذارند،که طلاق نیز به نوبه خود بر فقدان حمایت اجتماعی و سوء استفاده از دختران مؤثراست."