چکیده:
هدف پژوهش حاضر طراحی ، ارزیابی و اجرای دوره آموزشــی پیشــگیری از ســوء مصرف مواد «شادی »
برای نوجوانان در معرض خطر و بررســی تاثیر این الگو بر رفتار های پرخطر (اختلال ســلوک و اختلال رفتار مقابله ای ) ایجاد کننده اختلال ســوء مصرف مواد مخدر بود. فرضیه پژوهشــی این بود که الگوی پیشــگیری
«شادی » بر کاهش اختلال های سلوک و اختلال رفتار مقابله ای (لجبازی ) و به طور کلی اختلال های رفتاری به عنوان عوامل خطر برای ســوء مصرف مواد می پردازد. جهت طراحی دوره ، نظریه های سوء مصرف مواد، پیشگیری ، الگوهای پیشگیری ، منابع مرتبط و نظرات متخصصان مورد بررسی قرار گرفت و با توجه به پیشینه نظری و تجربی پژوهش ، دوره مذکور طراحی و تدوین شــد و مورد تایید ده نفر از اســاتید روان شناســی (با مدرک دکترا و با تجربه کار آموزشــی در زمینه ی پیشــگیری از ســوء مصرف مواد) رسید. توافق داوران در مورد دوره مذکور بیانگر آن اســت که دوره طراحی شده از روایی لازم برای اجرا برخوردار می باشد. نمونه مشــارکت کننده در پژوهش به شیوه تصادفی انتخاب شــد. الگوی طراحی شده بر روی گروه آزمایش (١٥ نفر) به اجرا در آمد و گروه کنترل (١٥ نفر) کاربندی دریافت نکرد. طرح پژوهشی از نوع پیش آزمون –پس آزمون با گروه کنترل بود. پرسشــنامه ســنجش مبتنی بر تجربه آخنباخ (ASEBA) به منظور سنجش اختلال سلوک و اختلال رفتار مقابله ای بر روی گروه های آزمایش و کنترل به اجرا در آمد. الگوی طراحی شده به مدت شانزده هفته به اجرا در آمد. در نهایت ، داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس مورد بررسی قرار گرفت .
نتایج پژوهش نشــان داد که تفاوت معناداری در اختلال ســلوک و اختلال رفتار مقابله ای در گروه آزمایش
نسبت به گروه کنترل مشاهده شد و دوره مذکور اثر معناداری بر کاهش اختلال های سلوک و تضادوزی داشته است. الگوی پیشگیری «شادی» می تواند در سطح گسترده ای به عنوان پیشگیری اولیه از مصرف مواد در نوجوانان کاربرد داشته باشد.