چکیده:
امروزه روایتسینما ازجمله مهمترینروایتها درشکلدهی به سوب ژکتیویتههای
فردی و جمعی ماست این روایت را میتوان از جهات متعددی مورد تامل قرار
داد. این مقاله در پی تامل در سینمای عامهپسند نیمه نخست دهة ۹۰ ایران
از باب چگونگی بازنمایی امر اخلاقی است. این مقاله ضمن بررسی
بازنمایی روایت اخلاقی مرجح فیلمهای مورد مطالعه نشان میدهد که کدام
روایت یا روایتهای اخلاقی توانسته است گیشههای ,سینمای ایران را از آن
خود کند آزاینرو منظری جهت شناخت تفسیر اخلاقی این بخش از جامعه
است. در این مطالعه شش فیلم».پرفروش*سالهای ۸۰-۸۵ با روشی
نشانهشناختی مورد. بررسی قرار گرفتهاند. جالب آنکه به رغم تفاوتهای
متعدد (زژانر» مولف و...) دوّگانگیهای متضاد امشترک. متعددی در این آثار
یافت میشود همچنین تقریبا گفتمان اخلاقی مشابهی بر همة این آثار غلبه
دارد. رواداری» صداقت. شادی» روابط ناب و یکرنگی ارزشهای ممدوح و تمنا
شده در این آثار است. همچنین در عموم این آثار ناسازهگونی میان شیوه
روایت در سطح زیرین و ارزشهای مرجح در زمینه رواداری نمود دارد و
دیگری در آلکنترین و بیدفاعترین شکل بازنمایی میشود
خلاصه ماشینی:
"ازاینرو اهمیت دارد که روشنسازیم فیلمهای مختلف چه روایت یا روایتهای اخلاقی را بازنمایی میکنند؟چه امری راخوب و جه امری را ناپسند میشمارند؟این اعمال نیک وب د چه سرانجامی در فیلم پیدامیکنند؟و سرانجام جامعه به جهت اخلاقی چگونه بازنمایی میشود؟ البته فیلمها خوانده میشوند و چه بسا رمزگشایی آنها برخلاف رمزگذاریشان باشد.
از جهت دوگانگیهای اخلاقی فعال در اثر،از میان دوگانگیهای اخلاقی مختلف،این روایت صحنۀ نزاع و برخورد چند دوگانگی ذیل است و یا به عبارت دیگر این چنددوگانگیهای اخلاقی است که برجسته شده و مورد توجه است که عبارتند از: خیانت/وفاداری دورویی/صداقت فریبکاری/صداقت روابط ابزاری/روابط ناب عدم پایبندی به خانواده/پایبندی به خانواده بیغیرتی/غیرت دروغگویی/غیرت دروغگویی/راستگویی عدم امانتداری/امانتداری فرصتطلبی/تعهد اجتماعی حرص و آز/قناعت.
نظام روایی اثر تلاش میکند صورتبندی اخلاقی حاصل از ترکیب صفات سویۀ نخست را دریک ترکیببندی در کنار اخلاق مدرن روابط جنسیتی و سویه دوم صفات اخلاقی را در کناراخلاق سنتی روابط جنسیتی قرار دهد و ازاینرو حتی المقدور همذاتپنداری همه تماشاگرانبا روایت و اخلاق مدرن جنسیتی را تضمین نماید.
دوگانگیهای اخلاقی روایت مکس عبارتند از: یکرنگی/دورویی قناعت/پولپرستی روابط ناب/روابط ابزاری صمیمیت/جدیبودن سادگی/پیچیدگی پرشوری/رخوت(خمودگی) شادی/افسردگی غیرقدرتطلبی/قدرتطلبی حسنظن/سوءظن راحت گرفتن/سخت گرفتن سیر روایی مکس بازنمایی تضاد میان این دوگانگیهاست که سرانجام با چیرگی فرهنگعامهپسند و خلل در هژمونی فرهنگ رسمی حل میشود و سویه نخست صفات اخلاقیجایگزین سویه دوم گردد.
ازاینرو ویژگیهایی که بعضا به جامعۀ ایرانی نسبت داده میشوند نیز با دو ملاحظه است:نخست&%01519EFAG015G% آنکه،منظور آن نیست که این ویژگیها در تمام جامعۀ ایرانی وجود دارد و دوم آنکه،اینپژوهش میان دو روایت نسبت برقرار میکند نه میان دو امر واقعی."