چکیده:
با توجه به اهمیت و سهم عمده صادرات محصولات شیمیایی و فلزات اساسی در سبد صادرات کالاهای صنعتی و تاثیر آنها بر رشد اقتصادی کشور، شناخت عوامل موثر بر صادرات این محصولات به منظور توسعه آنها ضروری به نظر می رسد. هدف این مطالعه، بررسی تاثیر سرمایه انسانی بر صادرات زیربخش های صنعتی محصولات شیمیایی و فلزات اساسی ایران با استفاده از داده های تابلویی طی دوره 86-1379 است.
یافته های تجربی تحقیق نشان می دهد که طی دوره مورد بررسی، سرمایه انسانی در کنار ارزش افزوده صنعتی تاثیر مثبت و معنی داری بر صادرات زیربخش های صنعتی محصولات شیمیایی و فلزات اساسی داشته است. تاثیر متغیر تقاضای داخلی نیز بر صادرات این زیربخش ها منفی و معنی دار بوده است. همچنین، عوامل قیمتی (همچون نرخ ارز و شاخص قیمت کالاهای وارداتی) در مقایسه با متغیرهای حقیقی (همچون سرمایه انسانی، ارزش افزوده صنعتی و تقاضای داخلی) در تعیین صادرات این محصولات از نقش ضعیف تری برخوردار بوده اند. بنابراین، با در نظر گرفتن نتایج به دست آمده می توان استدلال کرد که ساختار این صنایع و صادرات آنها به گونه ای است که صادرات محصولات شیمیایی و فلزات اساسی تحت تاثیر یک سری متغیرهای حقیقی همچون سرمایه انسانی و ارزش افزوده قرار می گیرد و در مقابل زمینه لازم برای تحت تاثیر قرار دادن صادرات این محصولات از طریق متغیرهایی همچون نرخ ارز و شاخص قیمت کالاهای وارداتی هنوز فراهم نبوده و اتکا به این متغیرها توفیق چندانی در مسیر توسعه صادرات آنها نخواهد داشت.
With regard to the importance and high proportion of the export of chemical and fundamental metal products in the export basket of Iranian industrial products and their impact on economic growth، it is essential that effective factors on the export of such products be investigated. This paper investigates the impact of human capital on the export of chemical and fundamental metals products in Iran using a panel data set of Iranian 4-digit ISIC manufacturing industries over the period 2000-2007.
The results of the study show that human capital and manufacturing value added have positive and significant effects on the chemical export and fundamental metal products. In addition، the domestic demand of manufacturing goods has a negative and significant effect on the export of these products. In contrast، the price indices such as nominal exchange rate and price index of import goods، show no significant effects. Therefore، any effort to expand the higher education is highly recommended.
خلاصه ماشینی:
"براین اساس و نیز با توجه مطالعات تجربی صورت گرفته در این زمینه همچون آلوارز(2002)،آیسان و سلیم(2007)و وغیاتزاوغلو(2009)،مدل تجربی این تحقیق بهصورت زیر معرفی میشود: (به تصویر صفحه مراجعه شود) که در آن،اندیسهای i و t به ترتیب بیانگر زیرگروه صنعتی محصولات شیمیایی و فلزات اساسی و سال بوده و متغیرهای مورد استفاده و منبع آماری آنها بهصورت زیر تعریف میشوند: ex :ارزش صادرات محصولات شیمیایی و فلزات اساسی کارگاههای صنعتی ده نفر کارکن و بیشتر به میلیارد ریال و به قیمت ثابت سال 1376(مرکز آمار ایران).
در مرحله بعد به منظور بررسی استحکام نتایج مدلهای(1)الی(7)،متغیر شاخص قیمت کالاهای وارداتی (pim) به جای متغیر نرخ ارز اسمی وارد مدل میگردد و همانند قبل انتظار بر این است که این متغیر دارای تأثیر مثبت بر صادرات زیربخشهای صنعتی محصولات شیمیایی و فلزات اساسی باشد.
معنیدار نبودن نرخ ارز اسمی و متغیر شاخص قیمت کالاهای وارداتی1 نشانگر آن است که عوامل قیمتی،در مقایسه با متغیرهای حقیقی(همچون سرمایه انسانی،ارزش افزوده صنعتی و تقاضای داخلی)،در تعیین صادرات زیربخشهای صنعتی محصولات شیمیایی و فلزات اساسی،از نقش ضعیفتری برخوردار بوده و صادرات این محصولات واکنش معنیداری به متغیرهای قیمتی از خود نشان نمیدهد.
بنابراین،با در نظر گرفتن نتایج بهدست آمده میتوان استدلال کرد که ساختار این صنایع و صادرات آنها بهگونهای است که صادرات محصولات شیمیایی و فلزات اساسی تحت تأثیر یک سری متغیرهای حقیقی همچون سرمایه انسانی و ارزش افزوده قرار میگیرد و در مقابل زمینه لازم برای تحت تأثیر قرار دادن صادرات این محصولات از طریق متغیرهایی همچون نرخ ارز و شاخص قیمت کالاهای وارداتی هنوز فراهم نبوده و اتکا به این متغیرها توفیق چندانی در مسیر توسعه صادرات آنها نخواهد داشت2."