خلاصة:
در این نوشتار نخست متن ترجمه مقاله «جمع قرآن» (The Collection of The Quran) جان برتون (John Burton) ذکر می‌شود. که اصل آن در دائرة المعارف قرآن لایدن چاپ شده است. وی در این مقاله به این نتیجه رسیده است که قرآن تحریف گردیده و آیاتی از آن حذف شده است وی برای دیدگاههای خود به ادله و روایاتی تمسک کرده است.ناقد این مقاله به بررسی مهم‌ترین آرای جان برتون پیرامون جمع قرآن نشسته و آن را نقد کرده و روشن نموده که دلائل و روایات او، دلالتی بر مقصود ندارند. یا ضعیف و مجعول می‌باشند.
ملخص الجهاز:
"مردی نزد پیامبر[(] شکوه برد و گفت: «ابن مسعود آیه‌ای از قرآن را به من تعلیم داد؛ زید همان آیه را به من آموخت و ابی نیز همین کار را کرد، ولی قرائات آنها با یکدیگر مختلف بود: قرائت کدام یک را باید اخذ نمایم؟» (طبری، تفسیر، 1/ 24).
آنچنان‌که نقل شده عبدالله بن مسعود به حالت اعتراض گفت: «چگونه به من دستور می‌دهند خود را با قرائت زید سازگار نمایم، حال آنکه من هفتاد سوره را از همان لبهای پیامبر[(] تلاوت کرده‌ام؟ آیا من از جمع قرآن باید محروم شوم و این کار به مردی سپرده شود که آن روز در صلب پدرش بود؛ در حالی که من در همان آغاز مسلمان شدم؟» (جفری، اسناد و مدارک، ص 15 و 17).
با این حال به رغم اجماع تقریبی درباره‌ی حکم سنگسار کردن، بعنوان مثال، آنچه که اکیدا شایان ذکر می‌باشد، این است که الفاظ آیه‌ی رجم به هیچ یک از مصاحف صحابه نسبت داده نشده است، لذا می‌توان بحث نمود که چنین آیه‌ای از اضافاتی است که سعی شده در درون مصحف مطلوب درج گردد.
2 ـ در قرآن کریم حکم به رجم زانی و زانیه نیامده است و تنها در آیه دوم سوره مبارکه نور به «جلد» (صد تازیانه) اشاره شده است و حکم رجم فقط در روایات آمده و مورد اجماع نیز می‌باشد، ولی «عمر بن الخطاب» تصور می‌کرد آیه رجم در «قرآن» بود و هنگام جمع آوری از «قرآن» حذف شده است، لذا در ثبت جمله «الشیخ والشیخه إذا زنیا فارجموهما البته نکالا من الله والله عزیز حکیم» به عنوان آیه قرآن اصرار می کرد، ولی «زید بن ثابت» از او نپذیرفت، چون شاهدی بر ادعای خود نداشت."
(
, 
, 
)
