خلاصة:
هدف غایی تربیت در اسلام ربوبی شدن، خداگونگی یا تشبه به زیبایی مطلق است و به همین دلیل شناسایی مرزهای دقیق مفهوم زیبایی در تربیت اسلامی از اهمیتی بنیادین برخوردار است. تحلیل وجوه تربیتی مفهوم زیبایی در ترکیبات وصفی آیات قرآن به عنوان مستند ترین و متقن ترین متن دینی در اسلام، قدمی به سوی روشن نمودن هرچه بیشتر مسیر رسیدن به این هدف است؛ به این منظور از روش تحلیل مفهومی بر حسب سیاق، استفاده شده است. نتیجه این پژوهش حاکی است که معنای زیبایی در ترکیبات وصفی قرآن در حوزه های امور فردی و روابط بین فردی و نیز امور حسی و انتزاعی گسترش دارد. بر این اساس، دلالتهای وجوه تربیتی مفهوم زیبایی در تعلیم و تربیت عبارت است از توجه به زیباییهای مربوط به امکانات فردی افراد، توجه به زیباییهای مربوط به روابط بین فردی، توجه به زیباییهای عینی و نیز توجه به زیباییهای انتزاعی در تعلیم و تربیت.
ملخص الجهاز:
"بر حسب سیاق در آیه اول به «سخن گفتن زیبا» با مردم و در آیه دوم نیز به شنیدن سخنان و پیروی از زیباترین آنها امر شده است ؛ هم چنین بر اساس این آیه ، زیبا ترین سخن این است که با عمل صالح همراه باشد؛ سپس در آیه سوم، سخن کسی از همه زیباتر دانسته شده است که مردم را به خدا دعوت کند؛ سخنانش هدفمند، و اهل عمل باشد (قرائتی ، ١٣٨٣، ج١٠: ٣٣٨)؛ به بیان دیگر در کاربرد قرآنی ، سخن و گفتار زیبا بخشی از عمل زیبا به شمار می رود، به این دلیل در این آیات، مفاهیمی چون «تعهد» به معنای احساس مسئولیت در برابر دیگران ، که مصداق آن در این آیه دعوت به خوبیهاست ، «عمل مداری » به معنای به ظهور رساندن عقیده در عمل ، «هدفمندی » و «انسجام » به معنی برخورداری از توازن و هماهنگی اجزا از ابعاد مفهوم زیبایی در قرآن است .
بر اساس بافت این آیات، «حسن مآب » به معنی ورود به بهشت و برخورداری از نعمات آن دانسته شده است (سوره ص، آیات ٥٠ تا ٥٢)؛ در همین راستا، واژه «تأویل » در عبارت «أحسن تأویلا» به معنای نتیجه و عاقبت امر است ؛ یعنی هر واقعیت خارجی به اصل خود بر می گردد (قرشی ، ١٣٧١، ج١: ١٤٢)؛ از این رو با توجه به مضامین آیات، مفهوم زیبایی در قرآن علاوه بر ابعادی نظیر «قدرشناسی»، «برخورداری از زیباییهای حسی » از وجوه «رفاه » به معنای برخورداری از نعمات فراوان مادی و «آرامش » نیز برخوردار است ."