چشم دجال در روایات شیعه و اهل تسنن مقالة

مؤلف: روحی برندق، کاووس ؛ نیل ساز، نصرت ؛ صفری، علی ؛ صدری، سحر ؛

مشرق موعود زمستان 1392، سال هفتم- شماره 28 ، ب (حوزه علمیه (‎24 صفحة - من 87 إلی 110 )

الکلمات المفتاحية: روایات شیعه دجال چشم دجال روایات اهل‌سنت Antichrist Antichrist's Eye Shia traditions Sunni narratives روایات اهل تسنن احادیث نابینا

fa en

خلاصة:

در جوامع روایی شیعه و اهل تسنن، روایات بسیاری دربارۀ چشم دجال وجود دارد. این روایات هرچند در نگاه نخست، دارای گونه‌های مختلف و بعضا متناقضی هستند، اما با دقت نظر و بررسی دقیق مضمون آن‌ها، درمی‌یابیم به یکدیگر مرتبطند. این نوشتار با روش گردآوری کتابخانه‌ای و با مراجعه به منابع شیعه و اهل سنت و با شیوه توصیفی _ تحلیلی (تحلیل محتوایی) به این مسئله پرداخته است که راه جمع بین روایات متناقض موجود در جوامع حدیثی اهل تسنن و شیعه دربارۀ ویژگی‌های چشم دجال و حاصل این راه‌کار چیست؟ آن‌گاه نتیجه می‌گیریم که یک چشم دجال، به طور کامل کور است و چشم دیگر، نابینای نسبی است. برجستگی و از حدقه درآمدن، ویژگی چشم راست دجال، و درخشش همانند ستاره، ویژگی چشم چپ اوست. در برخی روایات نیز از نوشتۀ میان دو چشم دجال سخن به میان آمده که می‌تواند کنایه از ثبوت و وضوح کفر دجال باشد.

ملخص الجهاز:

"در برخی دیگر از روایات، ذکری از یک‌چشم بودن دجال به میان نیامده، ولی تنها یک چشم دجال توصیف شده است؛ توصیفات بدین شرحند: نابینا و همچون ستاره‌ای بارز: جابر بن عبدالله انصاری نقل می‌کند که رسول خدا( فرمود: «چشم دجال، کور و مانند ستاره‌ای بارز است» (ابن‌حنبل، بی‌تا: ج3، 368). در برخی دیگر از این دسته روایات، افزون بر بیان یک‌چشم بودن دجال، به توصیف چشم دجال نیز پرداخته شده است: چشمی کور، برجسته و بارز: عبادة بن صامت نقل می‌کند: «رسول خدا( فرمود: دجال یک‌چشم است و این چشم بینایی‌اش را از دست داده و برجسته و بارز است» (ابن‌حنبل، بی‌تا: ج5، 324؛ مروزی، 1414: ج2، 518؛ شیبانی، 1413: ج1، 186). البته این تناقض را نیز به این صورت می‌توان حل کرد که دجال نابینای مطلق نیست؛ اما این‌که آیا آن چشم دجال که معیوب است و بینایی‌اش را از دست داده، کدام چشم دجال است، بر اساس برخی از روایات اهل‌تسنن چشم کور دجال، چشم راست اوست و بر اساس پاره‌ای دیگر، چشم چپ او، و این تناقضی آشکار میان روایات اهل‌تسنن است؛ ولی در احادیث شیعه تنها چشم راست دجال به کوری وصف شده است. لیکن باید توجه کرد که مفهوم عدد در حالت عادی و طبیعی حجت نیست، ولی در جایی که قرینه بر استفاده مفهوم از جمله وجود داشته باشد، مانند مثال مورد بحث _ که قرینه مقابله درصدد بیان یکی از دو چشم در برابر چشم دیگر است _ قطعا مفهوم عدد حجت خواهد بود (قمی، 1231: ص191؛ ایوان‌کیفی، 1421: ج2، 583؛ عراقی، 1431: در روایتی عبادة بن صامت نقل می‌کند: «رسول خدا( فرمود: دجال یک‌چشم است، ولیکن کور نیست» (سجستانی، 1410: ج2، 319)."

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول