خلاصة:
اعجاز قرآن کریم همواره از جنبههای گوناگونی مورد توجه اندیشمندان بوده و جریان قرآن پژوهی معاصر در سالیان اخیر به اعجازهای علمی قرآن در حوزههای مختلف علوم توجه ویژهای کردهاند. در این مقاله نخست مفهومشناسی اعجاز علمی قرآن کریم بیان شده است و سپس تحقیق میان رشتهای در دو حوزه تفسیر قرآن و علم فیزیک انجام گرفته است. برخی از آیات قرآن که مربوط به پدیدههای فیزیکی هستند و به مطالبی اشاره کردهاند که سالها بعد، در علم فیزیک کشف شده است، مورد مداقه قرار گرفتهاند. در این مجال، مواردی از اعجاز فیزیکی قرآن همچون مطرح شدن سرعتی برابر با سرعت نور در قرآن، پایینترین نقطه سطح زمین، زوجیت عام اشیا و نیروی جاذبه از جهت دانش تفسیر و علم فیزیک بررسی شدهاند.
ملخص الجهاز:
از میان کتبی که با رویکرد بین رشتهای (علم فیزیک و تفسیر) به صورت موضوعی نگارش یافته است، میتوان به دو کتاب از دکتر منصور حسب النبی با عناوین «الکون والاعجاز العلمی فی القرآن» و «إعجاز القرآن فی آفاق الزمان والمکان» اشاره کرد که با توجه به تخصص نویسنده در علم فیزیک، به عنوان استاد فیزیک در دانشگاه عین شمس مصر، مطالب علمی مورد استناد ایشان از اتقان خوبی برخوردار است و نوآوریهای جالب توجهی هم از ایشان در استخراج مطالب علمی قرآن کریم دیده میشود، گرچه برخی از نظریات ایشان قابل نقد می باشد.
نتیجهگیری با توجه به نقدهای صورت گرفته و جوابهای داده شده و با درست فرض کردن فرمولها و مقادیر به کار برده شده در محاسبه L، مانند شعاع میانگین مدار ماه به دور زمین بر اساس منابع معرفی شده از سوی دکتر حسب النبی نتیجه میگیریم که در قرآن کریم واقعیت علمی بسیار جالب توجهی مطرح شده که قرنها بعد فیزیکدانان با سعی و کوشش فراوان توانستهاند به آن دست یابند، از اینرو این قضیه، شرط اعجاز علمی بودن را حائز است و از سوی دیگر چونکه از سنخ دلالتهای التزامی قابل تطبیق بر ظاهر قرآن است میتوان گفت که این شرط تفسیر علمی معتبر را (رضایی اصفهانی، منطق تفسیر قرآن (2)، 233) نیز دارا است، بنابراین در آیه 5 سوره مبارکه سجده عظمت قرآن، به خوبی قابل مشاهده است و دلیلی است بر نازل شدن آن از سوی خداوند متعال.