خلاصة:
توجه به عدالت فضایی و برنامه هایی که امکانات و خدمات را عادلانه در مناطق مختلف توزیع نماید در یک برنامه ریزی می تواند به ایجاد عدالت کمک کند. در این میان مراکز شهری کوچک، رابطه ارگانیک جامعه شهری-روستایی را تقویت و زمینه های توسعه را به فضاهای روستایی انتقال می دهد. هدف از این تحقیق تحلیل و سنجش نحوه ی تاثیر کارکردهای خدماتی شهر سرابله در توسعه روستاهای پیرامونی، پراکندگی فضایی جمعیت و منابع در ناحیه و موقعیت سکونتگاههای روستایی می باشد. این پژوهش از نوع کاربردی است و بر روش توصیفی – تحلیلی تکیه دارد. داده های مربوطه بر اساس کار میدانی و کتابخانه ای گرد آوری شده است و ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه بوده است. جامعه آماری شامل تمامی سرپرست خانوارهای روستاهای مورد مطالعه پیرامون شهر سرابله (2714 نفر سرپرست خانوار) می باشد و حجم نمونه با استفاده از روش کوکران معادل 287 نفر بدست آمده است. سوالات پرسشنامه محقق ساخته و با توجه به برآورد متغیرها درباره ی موضوع به صورت بسته و باز طراحی شده است. یافته های تحقیق با تجزیه و تحلیل مدل اسکالوگرام گاتمن و شاخص موریس مورد سنجش قرار گرفته است. نتایج تحقیق مشخص می کند که: شهر «سرابله» اثرات مستقیمی بر روی توسعه روستاها داشته است و موجب افزایش درآمد، مشارکت جمعی، انگیزه ماندگاری و امید به زندگی در روستاها شده است. مدل ها نیز نشان می دهند که مرکزیت، نقش غالب را در ارائه خدمات روستایی ایفا می کند به طوری که توسعه یافته ترین روستاها مراکز دهستان ها می باشند.
ملخص الجهاز:
تحليل و ارزيابي کارکرد شهرهاي کوچک در توسعه روستاهاي پيراموني (نمونه موردي : شهر سرابله - شهرستان شيروان - چرداول ) مهدي نيک سرشت ١: کارشناس ارشد جغرافيا و برنامه ريزي روستايي، مدرس دانشگاه پيام نور ايلام ، ايران فضيله دادور خاني: دانشيار جغرافيا و برنامه ريزي روستايي ، دانشگاه تهران ، تهران ، ايران شاه بختي رستمي: استاديار جغرافيا و برنامه ريزي شهري ، دانشگاه پيام نور، اسلام آباد غرب ، ايران معصومه شوهاني نژاد: کارشناس ارشد جغرافيا و برنامه ريزي روستايي، مدرس دانشگاه پيام نور، ايلام ، ايران چکيده توجه بـه عـدالت فضـايي و برنامـه هـا يي کـه امکانـات و خـدمات را عادلانـه در منـاطق مختلـف توزيـع نمايـد در يـک برنامـه ريـزي مـي توانـد بـه ايجـاد عـدالت کمـک کنـد .
جدول ٢- ميزان اعتبارات پرداختي بنياد مسکن براي ساخت مسکن در محدوده تحقيق (رجوع شود به تصویر صفحه) مأخذ: بنياد مسکن شهرستان شيروان - چرداول : ١٣٨٧ از ديگر کارکردهاي اقتصادي شهر سرابله ميتوان به عملکرد شرکت هاي تعاون روستايي و اداره تعاون سرابله اشاره کرد.
نتيجه قابل توجه جدول اسکالوگرام گاتمن در محدوده مورد مطالعه اين است که با تقويت مرکزيت روستايي (روستاي شباب و بلاوه تره سفلي مراکز دهستان ميباشند) جهت خدمات رساني به روستاهاي اطراف ميتوان آنها را به روستا- شهرها يا مراکز توانمندي که براي توسعه روستاهاي پيرامون خود نقش تعيين کننده اي داشته باشند، تبديل نمود و گام مؤثري در ارائه خدمات شهري بر اساس سلسله مراتب عملکردي برداشت .