خلاصة:
یکی از روش های آموزشی که قرآن کریم بر آن تاکید دارد و ویژه تعلیم و تربیت اسلامی است، روش حکمت آموزی است. این که آموزش حکمت به چه معناست و در تعلیم و تربیت اسلامی چه جایگاهی دارد، چه تفاوتی با موعظه و جدل دارد، انواع آن کدامند، چه شیوه های برای ارائه آن مطرح است، شرایط تاثیر گذاری آن کدامند، عوامل و اسباب تحصیل و یا اعطای آن کدامند، چه آثاری ممکن است بر آموزش حکمت مترتب شود، موانع تاثیر آن چیست و با چه آسیب هایی ممکن است مواجه شود، سوالاتی است که در این مقاله با بهره گیری از روش تحلیل اسنادی و تفسیر در قرآن کریم بررسی می شود. نتایج حاصل از این تحقیق این است که حکمت به معنای یقین قلبی به علم یا عمل راست و درست مبتنی بر مبانی عقلانی است که دارای سه نوع نظری، عملی و حقیقی است و دارای آثاری چون هدایت، فرقان، عصمت و شکر است و با تحصیل، تزکیه نفس، ایمان، اخلاص، سکوت و تفکر انفاق بهترین ها برای انسان حاصل می شود.
ملخص الجهاز:
نتايج حاصل از اين تحقيق اين است كه حكمت به معناي يقين قلبي به علم يا عمل راست و درست مبتني بر مباني عقلاني است كه داراي سه نوع نظري، عملي و حقيقي است و داراي آثاري چون هدايت، فرقان، عصمت و شكر است و با تحصيل، تزكيه نفس، ايمان، اخلاص، سكوت و تفكر انفاق بهترينها براي انسان حاصل ميشود.
با توجه به آنچه بيان شد و اينكه حكمت بر وزن فعله است و وزن فعله دلالت بر هيأت، نوع و چگونگي دارد و در قرآن نيز حكمت در برابر تعليم كتاب و تعليم «آنچه كه بشر (خود) نميتوانست بداند» (بقره، 151) قرار گرفته است، ميتوان گفت كه حكمت نوعي يقين قلبي انسان عاقل نسبت به علم يا عمل است كه راست و درست است و او را مصون از خطا و اشتباه ميسازد.
8. شرايط تاثير حكمت آثاري كه براي حكمت بيان شدف چنان نيست كه هر گاه حكمتي در كار بود آن آثار نيز محقق باشد، بلكه شرايطي لازم است تا آثار حكمت ظاهر شود كه برخي از آن شرايط به شرح زير است: الف) تزكيه نفس با توجه به اينكه خداي متعال در قرآن كريم تزكيه را مقدم بر تعليم كتاب و حكمت داشته است 1 ميتوان گفت كه شرط تأثيرگذاري حكمت، تزكيه نفس از رذايل است و گرنه، خداوند حكمت حقيقي را بر قلب ناپاك نازل نميكند و حكمت نظري در آن نافذ نخواهد بود و حكمت عملي نيز قلب آلوده را دچار كبر و غرور خواهد ساخت.