خلاصة:
اولین گروه دانشجویان پزشکی ایرانی در سال 1811 و در طی دهه اول حکومت قاجار به انگلیس (بریتانیا) فرستاده شدند. دومین گروه دانشجویان در سال 1815 که تنها 4 نفر بودند، به فرانسه اعزام شدند و گروه دیگر دانشجویان که تنها 5 نفر بودند، شامل 3 دانشجوی پزشکی، در سال 1845 به فرانسه اعزام شدند. 42 دانشجوی دیگر شامل 5 دانشجوی پزشکی، در سال 1858 به فرانسه اعزام شدند. بیشتر اعضای گروه اخیر از میان اولین دانشجویان مدرسه دارالفنون (خانه مهارت) تهران بودند. سپس در سال 1928 در طی حکومت رضا شاه پهلوی ( 1941 1925 )، قانونی به وسیله پارلمان ایرانیان(مجلس) تصویب شد که بر آن اساس وزیر آموزش و پرورش سالانه باید با هزینه دولت 100 دانشجو برای ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر به خارج از کشور بفرستند. این تصمیم با شروع جنگ جهانی دوم در سال 1935 معوق ماند. بین سالهای 1928 تا 1935 گروهی از 640 دانشجو، شامل 125 دانشجوی پزشکی، به خارج از کشور فرستاده شدند. اکثردانشجویان پزشکی (% 84) به فرانسه فرستاده شدند. بیشتر این دانشجویان پزشکی به ایران بازگشتند و در سالهای بعد نقش مهمی را در ترویج و پیشرفت دانش پزشکی در ایران ایفا کردند. مقاله حاضر شرح تاریخی مختصری از موقعیت سلامت عمومی و تحصیلات پزشکی بین سال های 1935-1811 ، وهمچنین خلاصه ای شناخته شده ترین پزشکان از میان این فارغ التحصیلان است.
The first Iranian to study medicine abroad was sent to Britain by the Iranian
government in 1811, during the early decades of the Qajar period ( 1925 1796 ). The
second student was sent to France in 1815, along with four other students. Another
group of five students, including the third student of medicine, was sent to France in
1845. Forty two others, including five medical students, were dispatched to France in
1858. Most members of the latter group were among the first graduates of Tehran Dar
al Fonun (House of Techniques) School. Then, in 1928, during Reza Shah Pahlavi's reign
( 41 1925 ), a special act was passed by the Iranian parliament (Majlis) according to
which the Ministry of Education would send 100 students abroad annually for higher
education at the government's expense. The practice was suspended in 1935 with the
advent of the Second World War. Between 1928 and 1935, a total of 640 students,
including 125 medical students, were sent abroad. The majority of the medical students
(84 percent) were sent to France. Most of these medical graduates returned to Iran and
in subsequent years played a significant role in further propagation of modern medical
knowledge in the country. The paper presents a brief historical account of the
conditions of public health and medical education between 1811 and 1935 as well as
biographical sketches of some of the best known or most influential medical figures
among these graduates.
ملخص الجهاز:
"اعزام دانشجویان پزشکی ایران به خارج از کشور تحت حمایت دولت (1935- 1811)* محمد حسین عزیزی / فرزانه عزیزی 1 ترجمه: فریده فرزی 2 چکیده اولین گروه دانشجویان پزشکی ایرانی در سال 1811 و در طی دهه اول حکومت قاجار به انگلیس (بریتانیا) فرستاده شدند.
تأثیر اعزام دانشجو به خارج از کشور در آموزش پزشکی و سلامت عمومی اثرات مهم گروه پزشکان فارغ التحصیل اروپایی و تأثیرشان بر پزشکی و سلامت عمومی را می توان به شرح زیر دسته بندی کرد: شمار دانشجویان تعلیم دیده پزشکی، دندان پزشکی و داروسازی با کل فارغ التحصیلان دانشگاه تهران در سال 1930 به دویست و نود و سه نفر ، در 1941 به هفتصد و چهل و چهار نفر و در سال 1951 به هزار و هشتصد نفر افزایش یافت.
گزارش زیر شامل یادداشتهای کوتاهی دربارة بعضی از این دانشجویان است که با هزینة دولت در میان سال های 1928 تا 1935 به اروپا رفتند و سپس به دانشکده پزشکی تهران پیوستند: دکتر مهدی آذر (1993 ـ 1903) در مشهد به دنیا آمد و در سال 1928 به فرانسه رفت.
این تغییرات بعد از تأسیس دانشکده پزشکی تهران در سال 1934 بیشتر مشهود شد و به افزایش شمار دانشجویان تربیت یافته پزشکی، چاپ و انتشار کتابهای پزشکی مدرن، تأسیس بیمارستانهای پزشکی جدید و مؤسسات سلامت عمومی، مانند مؤسسه پاستور ایران و ترویج میزان سلامت مثل برنامههای واکسیناسیون منجر شد."