خلاصة:
نقشه های قابل اعتماد از تیپ جنگل ها نقش مهمی در اتخاذتصمیمات بهینه برای مدیریت اکوسیستم های جنگلی در نواحی وسیع ایفا می کنند. در سال های اخیر تهیه این نقشه ها از طریق طبقه بندی رقومی داده های سنجش از دور به عنوان جایگزینی مناسب موردتوجه قرار گرفته است. نتایج حاصله در این زمینه برحسب روش های طبقه بندی مورداستفاده، وضعیت پوشش جنگلی، شرایط منطقه موردمطالعه و داده های بکار گرفته شده متفاوت بوده است. هدف از این تحقیق، مقایسه روش های طبقه بندی پیکسل پایه و شئ پایه و درخت تصمیم برای تهیه نقشه تیپ های جنگل با استفاده از تصویر ماهواره ای SPOT5 در محدوده ای از جنگل آستارا واقع در شمال ایران است. اطلاعات زمینی با استفاده از 153 پلات به صورت تصادفی درمساحت های یک هکتاری تهیه گردید. نوع تیپ در هر پلات بر اساس درصد فراوانی کل نوع گونه ها تعیین شد و شامل تیپ های انجیلی آمیخته، پهن برگ مخلوط، ممرز آمیخته، راش آمیخته و حفاظتی بود. برای تهیه نقشه این تیپ ها، در روش پیکسل پایه با استفاده از داده های طیفی و طبقه بندی کننده شبکه عصبی، صحت کلی 04/52 درصد و ضریب کاپای 39/0 حاصل شد و در روش طبقه بندی شئ پایه با روش نزدیکترین همسایه و توابع فازی، صحت کلی 3/63 درصد و ضریب کاپای 54/0 بدست آمد. به دلیل تشابه طیفی تیپ های آمیخته جنگل و تفکیک پذیری پائین آنها از یکدیگر در محدوده باندهای طیفی از اطلاعات بافت و داده های توپوگرافی موثر در پراکنش مکانی تیپ ها شامل ارتفاع، جهت، شیب و فاصله از شبکه آبراهه برای کلاسه بندی تیپ های آمیخته جنگل استفاده گردید. بکارگیری داده های کمکی در روش های طبقه بندی پیکسل پایه و شئ پایه حاکی از مفید بودن مدل رقومی ارتفاع در مقایسه با سایر داده های کمکی در تفکیک تیپ ها داشت. استفاده از داده های مربوط به فاکتورهای محیطی بعنوان متغیرهای کمکی در کنار داده های طیفی در روش درخت تصمیم به صحت کلی 5/76 درصد و ضریب کاپای 7/0 در تفکیک تیپ های آمیخته جنگل منجرشد که نشان دهنده افزایش قابل ملاحظه صحت می باشد. مقایسه نتایج حاصل از روش های طبقه بندی بکار گرفته شده در این تحقیق بیانگر پتانسیل بالای روش شئ پایه در بکارگیری داده های طیفی برای کلاسه بندی تیپ های آمیخته جنگل در مقایسه با روش طبقه بندی پیکسل پایه بود. همچنین تیپ های آمیخته جنگل با استفاده از داده های کمکی در کنار داده های طیفی با روش درخت تصمیم بهتر از روش های پیکسل پایه و شئ پایه در محدوده مطالعه تفکیک شد.
ملخص الجهاز:
Brockhaus et al) زیرا گونه ها در مقابل عوامل مختلف محیطی و رویشگاهی عکس العمل های متفاوتی را نشان می دهند و در محدوده ای از این داده ها دارای حالت اپتیمم هستند لذا برای افزایش صحت طبقه بندی و کاهش احتمال خطا باید از اطلاعات منابع دیگر مانند داده های توپوگرافی و سایر فاکتورهای محیطی در کنار داده های طیفی در فرآیند طبقه بندی استفاده نمود (١٩٩٢ ,Lillesand&Bolstad ).
تفکیک پدیده های موضوعی نظیر تیپ های جنگل از طریق روش های متداول طبقه بندی نظیر روش های آماری به دلیل انعطاف پذیری پائین و انواع پارامتریک آن مانند روش حداکثر احتمال به دلیل وابستگی به مدل توزیع آماری گوسی و عدم قابلیت در بکارگیری داده های منابع چندگانه با مقیاس ها و توزیعات آماری مختلف نمی تواند به نتایج مطلوب منجر شود (١٩٩٥ ,Showengerdt &Paola ).
1 Training & Test Area MASK جدول ٦ : صحت بدست آمده در تفکیک تیپ های جنگل با روش های طبقه بندی پیکسل پایه و شئ پایه روش طبقه بندی پیکسل پایه شئ پایه میزان صحت داده های طیفی داده های طیفی و بافت داده های طیفی و DEM داده های طیفی داده های طیفی و بافت داده های طیفی و DEM صحت کلی (%) 52/04 55/66 62/57 63/3 65/5 69/1 ضریب کاپا(%) 38/69 44/32 53/31 53/6 57/8 62/3 برای بالابردن دقت طبقه بندی سعی گردید تا در روش درخت تصمیم با تعیین آستانه مناسب برای کلاس ها در ارتباط با داده های NDVI و Pc١ و اعمال میزان پیش احتمال وقوع تیپ ها در طبقات مختلف ارتفاعی ، جهت ، شیب ، فاصله از شبکه آبراهه و بهره گیری موثر از تأثیر این داده ها در پراکنش مکانی تیپ ها، تیپ های جنگل به صورت سلسله مراتبی طبقه بندی شوند.