خلاصة:
پدیده آشنای توسعه شهرنشینی در شرایط رشد سریع جمعیت و گسترش مهارناپذیر شهرها که کم و بیش در بسیاری از کشورهای دیگر نیز در مقاطع تاریخی مختلف بروز کرده، در دو دهه پس از انقلاب نمود آشکارتری یافته است. جمعیت بافت های مرکزی بسیاری از شهرها جابجا شده اند، روند فرسودگی بافت های تخلیه شده شدت گرفته و این بافتها به مامن ناهنجاریهای اجتماعی تبدیل شده اند. از آنجا که سیاستگذاری و برنامه ریزی جامع و پایدار برای بهسازی، نوسازی و بازسازی بافت های قدیم شهری ضمن حفاظت از میراث تاریخی- فرهنگی و توجه به سازگاری و انطباق آنها با ساختارهای محیط زیست و ساختارهای فرهنگی موجب توسعه پایدار شهری می شود، لذا این پژوهش درصدد برآمده به بررسی و ارزیابی سیاستهای بهسازی و نو سازی بافت فرسوده شهر یزد بپردازد. محلات قدیمی شهر یزد نظیر دیگر بافت های قدیمی، نیازمند به حرکتی کنترل شده در جهت ادامه زندگی خود هستند. این حرکت در قالب یک ا لگوی بهسازی و نوسازی با در نظر گرفتن مشکلاتی از قبیل: رشد منفی جمعیت در این محلات، نداشتن دسترسیهای درون محله ای لازم، گسترش روز افزون فضاهای مخروبه و متروکه، نداشتن تسهیلات مورد نیاز فضاهای سبز و امکانات ورزشی و درمانی مطرح می گردد. این موارد در موقع خود به عنوان علتی برای سایر مشکلات و هم معلول آنها محسوب می شود و باعث تغییر چهره بافت به سوی شکلی ناهنجار گردیده و نهایتا این تصور را به وجود می آورد که باید منتظر سرنوشتی ناگوار برای تمام ارزش های آن بود، سرنوشتی که با فرهنگ و سنت های مردم شهر گره خواهد خورد. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی، تاریخی است. نتایج حاکی از آنست ساختار جدید شهری در یزد حاصل احداث شبکه خیابانهای جدید است که بی اعتنا به ساختار قدیم شهر و سازمان ارتباطی آن با بافت پیرامونش، ساخته شده اند و با بدنه دیوار مانند، بافت های مسکونی را بریده و تکه تکه کرده اند. این خیابانها یک نظام دیگر شهری را با ساختاری متفاوت، اقتصاد و زندگی متفاوت بر نظام قدیم شهری که ساختار، بافت، زندگی و اقتصاد خود را داشته و هنوز به نوعی دارد پیاده کردند که نتوانست و نمی تواند با نظام قدیم شهری پیوند داشته باشد
ملخص الجهاز:
بررسي و ارزيابي سياست هاي بهسازي و نوسازي بافت هاي فرسوده شهري نمونه موردي : شهر يزد دکتر کرامت الله زياري استاد دانشکده جغرافياي دانشگاه تهران 1 مريم بيرانوندزاده مدرس دانشگاه آزاد اسلامي واحد خرم آباد يحيي عليزاده کارشناس ارشد جغرافيا و برنامه ريزي شهري سميه ابراهيمي کارشناس ارشد جغرافيا و برنامه ريزي شهري چکيده پديده آشناي توسعه شهرنشيني در شرايط رشد سريع جمعيت و گسترش مهارناپذير شهرها که کم و بيش در بسياري از کشورهاي ديگر نيز در مقاطع تاريخي مختلف بروز کرده ، در دو دهه پس از انقلاب نمود آشکارتري يافته است .
از آنجا که سياستگذاري و برنامه ريزي جامع و پايدار براي بهسازي ، نوسازي و بازسازي بافت هاي قديم شهري ضمن حفاظت از ميراث تاريخي - فرهنگي و توجه به سازگاري و انطباق آنها با ساختارهاي محيط زيست و ساختارهاي فرهنگي موجب توسعه پايدار شهري مي شود، لذا اين پژوهش درصدد برآمده به بررسي و ارزيابي سياستهاي بهسازي و نو سازي بافت فرسوده شهر يزد بپردازد.
دفتر بهسازي و بازسازي بافت فرسوده شهري در وزارت مسکن و شهرسازي تأسيس گرديد و در برنامه دوم توسعه اقتصادي –اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي در بخش عمران شهري فصلي با عنوان “ تهيه و اجراي طرح هاي نوسازي و بهسازي براي ٤٠٠٠هکتار بافت مسئله دار شهري ” اختصاص يافت (سازمان مديريت و برنامه ريزي کشور،١٣٧٢،ص ٢) و تشکيلات جديدي در وزارت مسکن و شهرسازي با عنوان شرکت مسکن سازان با شعباتي در مراکز استان ها براي مديريت و برنامه ريزي احياء و مرمت ناحيه شهرها ايجاد شد (کلانتري خليل آباد د،١٣٨٤،ص ٧٩).