خلاصة:
هدف: تحقیقات اخیر نشان می دهد که کیفیت خدمات سازمان ها تحت تاثیر رفتار های خاصی از کارکنان به نام رفتار های شهروندی سازمانی(OCB) قرار دارد. در این پژوهش به بررسی نقش صفات شخصیت، تعهد و اعتماد سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی پرستاران پرداخته شده است. روش: این تحقیق، توصیفی و از نوع طرح های همبستگی می باشد و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از رگرسیون چند متغیره، تحلیل واریانس یکراهه (ANOVA)، آزمون معناداری ضریب همبستگی پیرسون و آزمونtمستقل استفاده شده است. گروه نمونه تعداد 129 نفر از پرستاران یکی از بیمارستان های دولتی شهر تهران بوده اند.همچنین از تحلیل عاملی تاییدی برای سنجش روایی متغیرها استفاده شد. نتایج: نتایج نشان داد که سه عامل مسئولیت پذیری، روان آزرده گرایی و تعهد سازمانی پرستاران بیشترین نقش را در تبیین تغییرات رفتار شهروندی دارند (02/0>p). این سه عامل قادرند 7/41% از واریانس رفتار شهروندی را پیش بینی نمایند. همچنینعواملی نظیر جنسیت، تحصیلات و سالهای خدمت تاثیر معناداری در میزان OCB نداشته اند. نتیجه گیری: از آنجا که رفتار شهروندی سازمانی خود تحت نفوذ عوامل پایه ای نظیر صفات شخصیت می باشد، لازم است در فرایند جذب و نیز آموزش های پیش و حین خدمت به این متغیر توجه جدی نمود. در پایان برای بهبود تاثیرگذاری عوامل موثر بر رفتار های شهروندی، استراتژی هایی پیشنهاد شده است.
ملخص الجهاز:
بررسي نقش صفات شخصيت، تعهد و اعتماد سازماني در رفتار شهروندي سازماني Role of Personality Traits, Organizational Commitment and Trust in Organizational Citizenship Behavior Mohammadreza Esmaeili Givi Shahid Beheshti University Rouhollah Abbasi Institute of Social and Cultural Studies Email: abbasi.
واژههای کلیدی: صفات شخصيت، تعهد سازماني، اعتماد سازماني، رفتارهاي شهروندي سازماني اریخ دریافت: 08/03/1390 May 29, 2011 Received:تاریخ پذیرش: 09/03/1391 May 29, 2012 Accepted: مقدمه بخش درمان در هر کشوری از طریق ارائه خدمات درمانی به مراجعین خود نقش مهمیدر ارتقای سلامت و بهبود آحاد جامعه دارد؛ از این رو مهارتها، نگرشها و رفتار کارکنان بخشهاي درماني همواره مورد تاکید قرار گرفته است.
تحقيقات انجام شده در زمينه شخصيت و - Organizational Citizenship Behavior - Hui & Lam - Organ - Castro - Organ & Konovsky - Extra-role - Podsakoff - Organ & Ryan - Netemeyer & Boles سازماني، اغلب به این نتيجه رسيدند كه وظيفهشناسي، قويترين رابطه را با بروز رفتارهاي شهروندي سازماني دارد (سعيدي نژاد، 1387).
به منظور سنجش تعهد سازماني از مقياس 6 گويهاي پورتر(1974)، براي سنجش اعتماد سازماني از مقياس4 گويهاي اسكات(1981) و براي اندازهگيري رفتار شهروندي سازماني نيز از مقياس16 سوالي ارگان(1991) استفاده شده است؛ براي سنجش عوامل شخصيت از پرسشنامه پنج عاملي شخصيت (NEO-FFI) استفاده شد که دربرگیرنده پنج عامل روان آزرده گرايي، برون گرايي، گشودگي، سازگاري و مسئوليت پذيري است.
نتايج تحقيق پيشرو نشان داد که سه عامل مسئوليتپذيري، روان آزرده گرايي و تعهد سازماني بيشترين نقش را در پيشبيني تغييرات رفتار شهروندي سازماني كاركنان دارند (05/0>p)؛ كه در اين ميان روانآزردهگرايي رابطه OCB منفي معناداري با دارد.