خلاصة:
اساس کار بانکداری بر تحصیل سود و ربح و تقسیم آن بر سپردههای افراد
(مشتریان بانک) است. نظر به اینکه فعالیتهای بانکی در جمهوری اسلامی ایران باید بر
مبنای معاملات غیرربوی باشد، این مقاله موضوع خرید و فروش پول بهزیاده و بامدت را
از این منظر که آیا میتواند به عنوان حیلة شرعی جایز باشد یا خیر، مورد بررسی قرار
میدهد.
ضمنا این مقاله با توجه به تصریح امام خمینی مبنی بر مشروع نبودن راههای فرار از
ربا، نتیجه میگیرد که بعضی از فتاوای موجود در رساله ایشان نیز لازم است، اصلاح
شود.
ملخص الجهاز:
"از دیدگاه امام خمینی، همة حیلههای نقل شده در روایات، به نوع نخست از سه نوع ذکرشده مربوط است؛ از این رو میگوید: در میان اقسامی که ذکر کردیم، برخی اقسام به حسب عرف و نزد عقلا مصداق ربا نیستند؛ همانند نوع نخست از دو نوع ربای معاوضی [یعنی جایی که میان دو مثل تفاوت قیمت وجود دارد]؛ چه، اگر قیمت یک من برنج مرغوب برابر با دو من برنج نامرغوب باشد، مبادلة این یک من با آن دو من ربا شمرده نخواهد شد؛ زیرا در اینجا نه نفعی در میان است و نه زیادتی بجز زیادت در حجم، در حالی که زیادت حجمی در باب تجارت، میزان نفع و فزونی نیست."