ملخص الجهاز:
"دهخدا در لغتنامه خود و در ذیل واژه مشروطیت ابتدا اشاره میکند که ساختار کلمه همانند دیگر مصدرهایی که پسوند (ئیت) دارند، عربی میباشد و چنان به نظر میرسد که از مشروطه ا مفعول+ئیت ساخته شده است.
6 تقیزاده و رضازاده شفق هرچند اعتقاد دارند که این واژه از عثمانی وارد ایران شده است اما آن را برگرفته از واژه فرانسوی لاشارت (la charte) به معنای فرمان، منشور و قانون میدانند.
در واقع این قانون اساسی میباشد که نهادهای سیاسی یک حکومت را به عنوان نگهدار اصول و نظم موجود در دولت، مشروطه میکند.
هرچند لازم به ذکر است که اکثر این روشنفکران شیفته و خودباخته در برابر غرب نبودند، بلکه پیشرفت صنعت و به ویژه مدنیت و نیز نوع حکومت در غرب توجه آنان را جلب نموده بود و آنان درصدد اجرای و تحقق این موارد در ایران بودند.
28 مستشارالدوله تبریزی نیز در کتاب خود تحت عنوان «یک کلمه» به بررسی کود (code) فرانسه پرداخته و بیان نموده است که کود فرانسه دربردارندهی همه قوانین مورد عمل و دربردارندهی تمامی مسایل مربوط به این جهان میباشد.
- لازم بذکر است که طالبوف به تمجید از حکومت مشروطه انگلستان پرداخته است- هرچند به لحاظ فکری، اندیشههای متفکران فرانسوی و نیز شیوه حکومت انگلستان مورد توجه روشنفکران ایرانی قرار گرفت.
»31 به هر روی آنچه مشخص است به لحاظ نفوذ اندیشه و فلسفه سیاسی، روشنفکران مشروطهی ایران تحت تأثیر اندیشمندان فرانسوی بودند، اما عثمانی و روسیه دو کشور دیگری بودند که به لحاظ ارتباطهای فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در شکلگیری دولت مشروطه در ایران تأثیرگذار بودند."