جامعه پذیری و بازجامعه پذیری سیاسی در نظام وظیفه: مطالعۀ نگرش دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد مقالة

هدف پژوهش حاضر بررسی نگرش دانشجویان دربارة جامعهپذیری و بازجامعهپذیری سیاسی در نظاموظیفه است. متغیرهای اصلی این پژوهش تأثیر نظاموظیفه بر تغییر نگرش به خانواده، دوستان و محیط اطراف و نگرش دانشجویان به کارکرد‌های اجتماعی و کارکردهای سیاسی نظاموظیفه در سه سطح نظام سیاسی، مقامهای سیاسی و شناخت سیاسی است. یافتههای پژوهش نشان میدهد بیشتر دانشجویان با تأثیر نظاموظیفه بر تغییر نگرش مشمولان به خانواده، دوستان و محیط اطراف خود و نیز وجود کارکردهای اجتماعی برای نظاموظیفه و درنتیجه تأثیر آن در فرایند جامعه‌پذیری موافق‌اند، اما با اینکه نظاموظیفه دارای آثار و کارکردهایی در بازجامعه‌پذیری سیاسی مشمولان باشد مخالف هستند. دربارة تأثیر نظاموظیفه بر تغییر نگرش به خانواده، دوستان و محیط اطراف، کارکرد‌های اجتماعی نظاموظیفه، کارویژه‌های سیاسی معطوف به نظام، مقامهای سیاسی و شناخت و گرایش سیاسی بسته به وضعیت دانشجویان درقبال نظاموظیفه تفاوت معناداری میان دانشجویان وجود دارد.

"معیار 1/1 1 7/0 6/0 3/1 2/1 تعداد کل 363 329 312 357 368 359 جدول 6 نشان می‌دهد بیشتر دانشجویان با کمک نظام‌وظیفه به شکل‌دادن به باور سیاسی، واکاوی و تحلیل مسائل سیاسی، تغییر علایق سیاسی، تأثیر در نگرش به مسائل سیاسی، ارتقای منش و رفتار سیاسی و افزایش مشارکت سیاسی کاملا مخالف و مخالف هستند، درحالی‌که میزان موافقت آنها با این گویه‌ها حداکثر 5/22 درصد و کمتر از آن است. آزمون کروسکال والیس دربارة کارکردهای سیاسی نظام‌وظیفه؛ معطوف به شناخت و گرایش سیاسی متغیر میزان موافقت 2χ معناداری شکل‌دادن به باور سیاسی کمینه، معافیت موقت (177)، متوسط، خدمت‌کرده (191) و بیشینه، معافیت دایم (204) 13 03/0 واکاوی و تحلیل مسائل سیاسی کمینه، خدمت‌کرده (155)، متوسط، معافیت موقت (165) و بیشینه، معافیت دایم (181) 17 00/0 تغییر علایق سیاسی کمینه، معافیت موقت (143)، متوسط، خدمت‌کرده (170) و بیشینه، معافیت دایم (188) 15 01/0 تأثیر در نگرش به مسائل سیاسی کمینه، معافیت موقت (172)، متوسط، خدمت‌کرده (192) و بیشینه، معافیت دایم (193) 14 02/0 ارتقای منش و رفتار سیاسی کمینه، خدمت‌کرده (175)، متوسط، معافیت موقت (184)، و بیشینه، معافیت دایم (205) 16 00/0 افزایش مشارکت سیاسی کمینه، معافیت موقت (171)، متوسط، خدمت‌کرده (184) و بیشینه، معافیت دایم (209) 15 01/0 جدول 11 نشان میدهد میان نگرش دانشجویان دربارة کارویژه‌های معطوف به شناخت و گرایش سیاسی در گروههای سهگانه تفاوت معناداری وجود دارد و بنابراین به جامعة آماری قابلیت تعمیم دارد (05/0P-value<)."