نظام اجتماعی: سخن نظام اجتماعی مقالة

"واضعان قواعد رقابت نیز باید بنگاه‌ها باشند و چون بنگاه بنیاد هستی اجتماعی هر فرد در جامعه‌ی مدرن است، حیات هر شهروند، سوژه، حول بنگاه تجلی اجتماعی می‌یابد، بهترین شرایط برای وضع قانون و قواعد اجتماعی، اصل رقابت بنگاه‌ها، و در صورت سیاسی آن، دموکراسی شهروندان است. نهاد قضایی از نهادهای اصلی حافظ رقابت است و منازعه‌ی شهروندان و بنگاه‌ها با یکدیگر و با دولت را دادرسی می‌کند. پیدایش نهادهای اقتصادی- اجتماعی، در رأس آن بنگاه و نهادهای حقوقی- سیاسی قضا و دولت، شرایط امکان نهادی انتخابات هستند. در شرایط مذکور، انتخابات سازوکار مطلوبی برای تقسیم قدرت سیاسی و اجتماعی است. شرایط امکان نهادی انتخابات، در ساختار سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایران وجود ندارد؛ در شرایطی که نهادهای اقتصادی- اجتماعی و مشخصا بنگاه در ساختار نهادی ایران وجود ندارد، نهاد قضاوت در آن بنیادی کاملا متفاوت از رقابت سرمایه‌دارانه دارد و دولت در آن، دولت سرمایه‌دارانه نفتی و از جهتی دیگر، پایگاهی در نهاد سنتی روحانیت و مرجعیت دارد."