خلاصة:
المؤیدبالله علوی از سادات حسنی منطقه دیلم بود که در منطقه رودسر (هوسم)، علیه حکومت محلی وابسته به آلبویه و بازماندگان خاندان علوی ثائری قیام نمود. به خاطر عدم مشروعیت قدرت این حکام و نارضایتی مردم از آنها و برخی ویژگیهای شخیصت المؤیدبالله، قیام او با موفقیت همراه شد و در نتیجه توانست به توسعه قدرت سیاسی از شرق گیلان یعنی رودسر تا حدود کلار و چالوس دست بزند.از آنجا که در منابع متأخر، چندان ابعاد شخصیت المؤیدبالله بررسی نشده، هدف اصلی این پژوهش، با روش توصیفی ـ تحلیلی و به کمک منابع اصلی، بررسی جنبههای مختلف شخصیت المؤیدبالله است. یافتههای تحقیق مذکور نشان میدهد قبل از قدرتگیری تشیع امامی در دیلم، سادات شیعه زیدی در آنجا دارای نفوذ قابل توجهی بوده و المؤیدبالله یکی از شخصیتهای معروف زیدی با گرایش نزدیک به امامی در مناطق مذکور بهویژه تنکابن بود.
ملخص الجهاز:
"ک به: عبیدلی النسابه، تهذیب الانساب و نهایة الاعقاب، ص 120؛ العمری، المجدی فی انساب الطالبیین، ص 207؛ المروزی الازوارقانی، الفخری فی انساب الطالبیین، ص 142 ـ 3؛ ابناسفندیار، تاریخ طبرستان، قسم اول، ص 98؛ ابنعنبه، عمدة الطالب فی انساب آل ابیطالب، ص 93؛ رازی، الشجرة المبارکه فی انساب الطالبیه، ص 66 ـ 55؛ ابنطقطقی، الاصیلی فی انساب الطالبیین، ص 140 ـ 139؛ ابنعنبه، الفصول الفخریه، ص 103 ـ 101؛ کیاء گیلانی، سراج الانساب، ص 37؛ یمانی الموسوی، النفحة العنبریه، ص 101؛ لاهیجانی، سادات متقدمه گیلان، ص 567؛ دایرةالمعارف تشیع، ج 3، ص 345.
4 فعالیت سیاسی المؤید بالله علوی در حدود نیمه دوم قرن چهارم هجری (از سال 364 ق به بعد)، شرق گیلان و دیلم، بهخصوص منطقه هوسم 5 (رودسر)، صحنه درگیری و رقابت خاندان ناصری 6 و ثائری 7 از شاخه علویان زیدی بود.
دلایل انتخاب «لنگا» از سوی المؤید بالله برای مرکز قدرت متعدد بود؛ اول اینکه، «لنگا» منطقه آباد، حاصلخیز و بندری در قسمت عباسآباد تنکابن بود؛ دوم اینکه دسترسی به این منطقه توسط مخالفین مشکل بود؛ سوم اینکه بعد از چندین بار تجربه فرمانروایی ناموفق در هوسم، به این نتیجه رسید که در هوسم خاندان ناصری و ثائری دارای نفوذ زیادی هستند و برای مرکز فرمانروایی نامناسب است؛ به همین جهت «لنگا» را مقر فرمانروایی خود قرار داد.
نتیجه ابوالحسین احمد، معروف به المؤید بالله از سادات علوی زیدیمذهب بود که در قرن چهارم هجری در منطقه شرق گیلان، یعنی هوسم (رودسر) قیام کرد."