خلاصة:
زیارت شریف عاشورا علاوه بر نسخة رایج که اولین منبع آن نسخههای خطی متأخر «مصباح المتهجد» شیخ طوسی است دو گونة دیگر نیز دارد که در «کامل الزیارات» ابنقولویه قمی و نسخههای متقدم «مصباح المتهجد» شیخ طوسی نقل شدهاند. در هیچیک از نسخههای غیر رایج این زیارت عبارت: «ابدأ به اولا ثم الثانی و الثالث و الرابع» به اینگونه نیست. در این مقاله، گونههای مختلف این عبارت با یکدیگر مقایسه و نسخة رایج با توجه به معیارهای ذیل نقد میشود: 1- قدمت، 2- اعتبار منبع، 3- اعتبار سند، 4- سازگاری عبارت مورد نظر با بقیة متن، 5- سازگاری با سیرة امامان(ع). حاوی مباحث: روش ائمه (ع) در مقابله با سیاست امویان، رازداری، مدارا و تقیه در سیرة ائمه (ع)، سازگاری بین تبری، تقیه و رازداری در زیارتهای مأثور.