خلاصة:
امروزه به موازات پیشرفت و توسعه در ابعاد مختلف اقتصادی و اجتماعی و با توجه به گستردگی شهرها و کاهش نقش های جامعه پذیری و فرهنگ پذیری خانواده و ارزش های اخلاقی و دینی، جرایم و انحراف های اجتماعی به نحو چشم گیری رشد یافته است. بر این مبنا، جوامع بشری با ایجاد و تقویت نهادها و سازمان های رسمی و نظارتی بسیاری، درصدد کنترل جرایم و انحراف ها برآمده اند. با توجه به نقش مخرب جرایم و انحراف ها در اضمحلال شخصیت انسانی و نابسامانی اجتماعی، در دهه های گذشته، دانشمندان علوم انسانی و اجتماعی به دین و باورهای دینی به عنوان عامل نظارت درونی و مصون ماندن افراد و جامعه از انحراف ها نگریسته و به کارکردهای اصلاحی آن پرداخته اند. با توجه به مباحث فوق، در این پژوهش، رابطه میان میزان دین داری و میزان گرایش به جرم و انحراف های اجتماعی بررسی شده است. هدف اساسی این مقاله، بررسی چگونگی پیوند این دو متغیر و مطالعه اثر دین داری بر پیشگیری از جرم است. این پژوهش از نوع پیمایش اجتماعی (Survey study) بوده و برای جمع آوری داده های پژوهش از تکنیک پرسش نامه توام با مصاحبه استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق، شامل همه شهروندان ( در سن فعالیت) شهرستان کاشان در سال 1389 است که با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 421 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب و بررسی شده اند. اعتبار و روایی مقیاس های سنجش متغیرهای تحقیق از طریق ضریب آلفای کرونباخ بررسی شده و با توجه به نتایج آزمون کرونباخ، اعتبار طیف میزان دین داری با (82/0=a) و میزان گرایش به جرم با (78/0=a) تایید گردیده است. یافته های تحقیق رابطه میان دو متغیر بالا را تایید می کنند. نتایج ضریب همبستگی اسپیرمن (rs=-0/353) در سطح اطمینان 99 درصد رابطه ی معنادار دو متغیر فوق را تایید می نماید. نوع رابطه منفی بوده و بیانگر این امر است که با افزایش میزان دین داری، شاهد کاهش میزان گرایش به جرم هستیم. همچنین، نتایج معادله رگرسیون بیانگر بیشترین تاثیر عوامل عمل به شرعیات و اخلاقیات دینی در کاهش گرایش به جرم است.
ملخص الجهاز:
تأملي دربارة رابطه ميان ديداري و گرايش به جرم و انحراف هاي اجتماعي مورد مطالعه : شهروندان شهر کاشان در سال ١٣٨٩ 1 1 محسن نيازي دانشيار گروه علوم اجتماعي دانشکده علوم انساني دانشگاه کاشان 2 مجيد خادمي کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسي ، دانشگاه آزاد اسلامي نراق چکيده امروزه به موازات پيشرفت و توسعه در ابعاد مختلف اقتصادي و اجتماعي و بـا توجه به گستردگي شهرها و کاهش نقش هاي جامعه پذيري و فرهنگ پذيري خـانواده و ارزش هاي اخلاقي و ديني ، جرايم و انحراف هاي اجتماعي به نحو چشم گيري رشد يافته است .
دين داري در جوامع ديني موجب استحکام روابط اجتماعي افراد بر پايه اعتقاد مـي شـود اين مسئله در پيشگيري کنشي آشکار ميشـود و ديـن داري و پيشـگيري اجتمـاعي در يـک جامعه ديني پيوندي ناگسستني دارد زيرا دين داري سبب کاهش زمينه هـاي ارتکـاب جـرم و خود کنترلي در ميان افراد جامعه مي شود که براي تبيين اين مسئله مي توان بـه نظريـه هـاي کنترل ، در جرم شناسي که به رابطه ي ميان خودکنترلي و پيشگيري از جرم مي پـردازد اشـاره کرد نظريه هاي کنترل با تاکيد بر نيروهاي «کنترل کننده ي » ويژه اي که شخص را از ارتکـاب جرم باز مي دارد به اين پرسش پاسخ مي دهد که چرا بيش تر مردم مرتکب جـرم نمـي شـوند؛ ديدگاه کنترل ديـدگاهي گسـترده اسـت کـه در شـمار فراوانـي از نظريـه هـاي متفـاوت در زيست شناسي، روان شناسي و جامعه شناسي يافـت مـي شـود.